Succesvolle samenwerking tussen rekenkamers
Iedere gemeente heeft recht op een eigen lokale rekenkamer. Een aantal gemeenten kiezen voor een samenwerking tussen rekenkamers. Gemeenteraden kunnen hun krachten van lokale rekenkamers bundelen of gezamenlijk optrekken bij het uitvoeren van een onderzoek. Hoe maak je zo een samenwerking succesvol?
Er zijn verschillende soorten samenwerkingen tussen rekenkamers. De gewenste samenwerkingssituatie ligt aan de behoefte van de gemeenten. Dit kan een structurele of incidentele samenwerking zijn. Ook bestaat er een vorm van samenwerking door gemeenten die bestuurlijk fuseren. Het rapport “Inspiratiekaders effectieve invulling lokale rekenkamer” beschrijft de succesfactoren en aandachtspunten van de drie soorten samenwerkingen tussen rekenkamers.
Structurele samenwerking
Gemeenteraden kunnen besluiten om de krachten van hun lokale rekenkamers te bundelen en een structurele samenwerking aan te gaan. Efficiency speelt hierin een grote rol. Een samenwerking moet voor meer kwaliteit en minder kosten zorgen.
Succesfactoren en aandachtspunten daarbij zijn: een vertrouwensband tussen gemeenten en rekenkamers; goede afspraken; de rekenkamer op de hoogte zijn van wat er in elke deelnemende gemeente speelt; de urgentie van een samenwerking moet duidelijk zijn; maak afspraken over belangrijke zaken enleg ze vast; en zorg voor sleutelfiguren binnen de samenwerking. Lees hier meer over de succesfactoren en aandachtspunten bij structurele samenwerking.
Incidentele samenwerking
Lokale rekenkamers kunnen gezamenlijk optrekken bij het uitvoeren van een onderzoek (incidentele samenwerking). Het onderzoek en leren staat hier centraal, dus rekenkamers nemen zelf meestal het initiatief tot een samenwerking. Succesvolle incidentele samenwerking kan een aanleiding zijn om tot structurele samenwerking over te gaan.
Succesfactoren en aandachtspunten daarbij zijn: commitment; duidelijkheid zijn over het gezamenlijk product; ruimte voor verschillen en lokale contexten van deelnemende gemeenten; communiceer de toegevoegde waarde van de samenwerking en gezamenlijk onderzoek; zorgvuldig ingerichte processen; en vertrouwen in elkaars commitment. Lees hier meer over de succesfactoren en aandachtspunten bij incidentele samenwerking.
Samengaan van lokale rekenkamers na gemeentelijke herindeling
Een bijzondere categorie vormen gemeenten die bestuurlijk fuseren. Na de herindeling is er sprake van één gemeente, met één gemeenteraad en dus ook één lokale rekenkamer. Dit vraagt om de andere vorm samenwerking, namelijk: samengaan. Gefuseerde gemeenten gebruiken het momentum van de herindeling om de rekenkamer opnieuw vorm en invulling te geven, passend bij de ambities en wensen van de nieuwe raad.
In het rapport staat in acht stappen beschreven om tot een nieuwe rekenkamer te komen. Hieronder staan ze in het kort: stel een gemengde voorbereidingsgroep in; maak de lokale rekenkamer onderdeel van raadsintroductieprogramma; stel een werkgroep ‘oprichting lokale rekenkamer' in; organiseer een informele raadsbijeenkomst over ambitie en wensen; werk het voorstel lokale rekenkamer uit; stel een verordening op en stel deze vast; start de werving en selectie; en start rekenkamer/instellen begeleidingsgroep. Lees hier meer over de acht stappen op weg naar een nieuwe rekenkamer.
Meer informatie
Download het volledige rapport: Inspiratiekaders: effectieve invulling lokale rekenkamer, 2020.
Het rapport is ontwikkeld door CVCEI in samenwerking met Berenschot, begeleid door een klankbordgroep bestaande uit het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR) en de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden (NVvR) en de Vereniging van Griffiers (VvG).
