'Twijfel niet aan jezelf als je een minderheidsstandpunt inneemt'

19 mei 2021 Terug naar overzicht Diversiteit & inclusiviteit, Sterk in het gemeentehuis

Twaalf raadsleden hebben de afgelopen maanden verteld wat diversiteit (meedoen) en inclusiviteit (meepraten) voor hen als raadslid betekent. Deze vrouwelijke raadsleden en volksvertegenwoordigers met een migratie- of lhbti-achtergrond gaven ook enkele belangrijke tips waar je als raadslid op dient te letten.

Deze tips zetten we als afsluiting van de serie publicaties over diversiteit, die begon met de uitkomsten van een onderzoek naar diversiteit en inclusiviteit, op een rij:

1. Weet waar je aan begint

Er zijn allerlei redenen waarom het raadswerk kan tegenvallen, blijkt uit de interviews. Het is niet in te passen in je werkende en/of privéleven, het politieke spelletje ligt je niet, je blijkt niet opgewassen tegen verbaal geweld of je bent er simpelweg niet voor in de wieg gelegd.
En dus is het raadzaam, zo niet onontbeerlijk, om je huiswerk goed te doen, dat vinden vrijwel alle geïnterviewde raadsleden. Zorg ervoor dat je weet wat het betekent om raadslid te zijn.

Marika Ramaker (PvdA, Terschelling): ‘Weet waar je aan begint. Verdiep je in het raadswerk, vraag anderen wat het betekent om raadslid te zijn. Zodat je niet voor verrassingen komt te staan.’ Dé manier om bekend te worden met de politieke mores is lid worden van een politieke partij. Veel raadsleden waren al actief lid van een partij voordat ze raadslid werden.
Mo Addarrazi (PvdA, Venlo): ‘Ga niet meteen de raad in. Ben eerst actief in een politieke partij, waar veel te doen én te leren is.’ Ramaker: ‘In een politieke partij leer je mensen kennen die je ook als sparringpartner kunt gebruiken.’

Het opbouwen van een netwerk in een politieke partij kan later goed van pas komen. Net zoals het leren kennen van andere raadsleden voorafgaand of tijdens de termijn. Ojanne de Vries-Chang (D66, Heerenveen): ‘Ga als nieuweling in gesprek met andere raadsleden, leer mensen kennen met wie het klikt. Zo organiseer je je eigen steun.’ Selin Karar (GroenLinks, Bergen op Zoom): ‘Als je meedoet met werkgroepen, commissies en projecten, krijg je de andere kant van het raadswerk te zien en leer je je collega’s beter kennen.’

2. Kom goed beslagen ten ijs

Weet waar je het over hebt, als je de raadszaal binnen stapt, vinden de geïnterviewde raadsleden. ‘Ook al zegt men dat iedereen raadslid kan worden, je moet toch echt wel inhoudelijke bagage hebben’, zegt Ellen Berkers (Samen voor Asten, Asten). ‘Ik bereid me goed voor door alles te lezen wat ik tegenkom en door heel veel vragen te stellen. Ik wil begrijpen hoe dingen werken, pas dan kan ik er iets van vinden. En, door goed in de materie te zitten, ben ik zelfverzekerder.’

Met name de vrouwelijke raadsleden halen voorbeelden aan van mannelijke collega’s die met hun bravoure het gebrek aan dossierkennis denken te kunnen verbloemen. Terwijl zij zelf veel waarde hechten aan die kennis, juist om de door hen zelf ervaren achterstand ten opzichte van de mannelijke raadsleden om te buigen in een voorsprong.
Ceciel van Bergeijk (VVD, Eindhoven): ‘Hoe meer je in het onderwerp zit, hoe minder snel je meegezogen wordt in het politieke spel dat vaak door mannen gespeeld wordt.’ Sep Pouwels (VVD, Zuidplas): ‘Als je kennis van zaken hebt, sta je als vrouw op voorsprong.’

3. Houd vast aan je idealen

Politiek bedrijven is een kwestie van geven en nemen, zeggen de geïnterviewde raadsleden. Compromissen sluiten, polderen, het zijn typische begrippen die inherent zijn aan het raadslidmaatschap.
‘Maar, verloochen je eigen idealen niet’, zegt Faouzi Achbar (DENK, Rotterdam). Zelf ging hij namens de PvdA de Rotterdamse gemeenteraad in, maar merkte tot zijn ongenoegen dat de partij meer bezig was met interne rompslomp dan met de sociaaldemocratie. ‘Ik durfde voor mezelf te erkennen dat ik door bij de PvdA te blijven mijn eigen idealen in rook zag opgaan. Na acht jaar ben ik gedesillusioneerd weggegaan. Toen DENK aan de bel trok, en ik merkte dat hun idealen overeenkwamen met die van mij, ben ik opnieuw de raad ingegaan.’

Adeel Mahmood (NIDA, Den Haag) vindt dat vooral coalitiepartijen te weinig vasthouden aan hun idealen, als het gaat om een multiculturele samenleving. Juist in de oppositie voelt hij de ruimte om die idealen (gelijke kansen voor iedereen) wél te blijven volgen. ‘Mijn bi-culturele collega’s in de coalitie krijgen weinig voor elkaar, omdat ze vastzitten aan een dichtgetimmerd akkoord. Fractiediscipline houdt veel vooruitgang tegen voor onze achterban. Een kleine partij als NIDA, in de oppositie, krijgt meer voor elkaar.’

Selin Karar: ‘Pas als je allerlei belangen kunt afwegen op je eigen weegschaal van jóuw idealen, kun je een goede beslissing nemen.’ Karar worstelde zelf met de vraag of ze specifiek voor Turkse vrouwen moest opkomen, haar ideaal. Tegelijkertijd wilde ze niet gezien worden als het raadslid dat alléén maar voor Turkse vrouwen opkwam. ‘Uiteindelijk heb ik me erbij neergelegd. Wat is er erg aan als ik voor Turkse vrouwen opkom? Ze hebben me nodig! Het is pas erg als ik alleen voor hen opkom en de rest laat zitten.’

4. Blijf jezelf

Jezelf blijven blijkt een groot goed, al kan dat zeker als nieuweling lastig zijn. Simion Blom (GroenLinks, Amsterdam) voelde zich in de GroenLinks-fractie een buitenbeentje en had het idee dat hij zijn taalgebruik zelfs moest aanpassen.
‘Laat mensen jou niet het gevoel geven dat je moet voldoen aan het beeld van een perfect raadslid. En twijfel niet aan jezelf als je een minderheidsstandpunt hebt. Het is jouw waarheid en van vele anderen in je achterban.’

‘Het beste raadslid word je door jezelf te blijven’, vindt Sjoerd Bakker (VVD, Ede). Karar: ‘Alleen als je jezelf blijft, kom je oprecht over en straal je uit wat je uit wilt stralen.’ Van Bergeijk had moeite met het verbale mannengeweld in haar fractie. ‘Ik vind het vervelend om erin mee te moeten gaan. Ik zal nooit op de persoon spelen en stel geen vragen om te vragen. Zeker in het begin had ik het gevoel dat ik mijn persoonlijkheid geweld aan moest doen door gedrag te vertonen dat niet bij me paste. Ik raakte mezelf dan ook kwijt. Nu is dat veel minder het geval.’

5. Ga ervoor!

Alle raadsleden zijn het erover eens: volg je hart en ga ervoor!

Meer informatie

- De gemeenteraad is geen goede afspiegeling van de samenleving dat bleek uit een verkennend onderzoek onder raadsleden uit de 31 grote gemeenten, uitgevoerd door de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden.
- Het artikel Raadsleden: meer diversiteit in raad voor betere afspiegeling over het onderzoek.

- Dit is het afsluitende artikel na een reeks interviews over diversiteit en inclusiviteit in de gemeenteraad:

Ojanne de Vries-Chang: Het systeem staat culturele diversiteit in de weg

Wilma Heijkoop: Het is een verrijking om veelkleurig te zijn

Faouzi Achbar: Diversiteit moet vanzelfsprekend zijn

Marika Ramaker: De politiek heeft diversiteit nodig

Adeel Mamood: Als moslims moeten we ons eigen geluid laten horen

Selin Karar: Diversiteit inspireert en motiveert

Sepideh Pouwels: Onbekend maakt onbemind

Mo Addarrazi: Mijn achtergrond is mijn kwaliteit

Sjoerd Bakker: Ik speel de homokaart liever niet

Ceciel van Bergeijk: Als vrouw zit je in een spagaat

Ellen Berkers: Ik doe er moeite voor om voor vol aangezien te worden