Vijf spiegels voor verbinding van raad en samenleving
DEN HAAG – Van burgers wordt verwacht dat ze meer zelf doen. Dat betekent ook dat burgers meer zelf willen beslissen. En dat heeft effect voor het werk van de gemeenteraad. Hoe gaat de raad hier mee om? Vijf spiegels voor verbinding van raad en samenleving.
Een grotere rol van de burgers in de participatiesamenleving heeft gevolgen voor de werkwijze van de gemeenteraad, die is gekozen en ingericht volgens het model van de representatieve democratie. Gemeenteraden en raadsleden die de verbinding met de burgers opnieuw willen vormgeven, hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden.
Om de dialoog tussen inwoners, lokale initiatiefnemers en politici, bestuurders en ambtenaren op gang te brengen, reikt de website van de caleidoscoop vijf spiegels aan om het anders te doen. Elke spiegel bevat een aantal spiegelvragen voor raadsleden, gemeenteraden, ambtenaren en bestuurders.
Spiegel 1 – Wie maakt de programma’s?
Een tweetal spiegelvragen kunnen genoemd worden:
- In hoeverre is het bestuur bereid om dilemma’s en lastige keuzevragen openlijk te delen met de samenleving?
- Staan in de bestuurlijke programma’s, zoals het coalitieakkoord, concrete (proces)afspraken over hoe de burgers betrokken worden bij het bestuur van de gemeente?
Spiegel 2 – Zie je het overal terug?
Er zijn meerdere vragen maar Raadslid.Nu vertaalt er eentje voor u als raadslid, bestuurder en nieuwsgierige:
- Wordt er systematisch in uw bestuur en raad gekeken waar het maken en handhaven van regels en procedures belemmerend werkt voor lokale initiatieven?
Spiegel 3 – Komt de organisatie in beweging?
Een vraag vooral voor de gemeentesecretaris maar de gemeenteraad en raadsleden kunnen de vragen aan het college stellen of de nieuwe wethouder die verantwoordelijk is voor personeel en organisatie:
- Is de gemeentelijke organisatie (politici, bestuurders, ambtenaren) zichtbaar op straat en in de buurt en weet zij wat daar speelt?
- Worden ambtenaren aan- en bijgestuurd op hun vermogen om maatschappelijke initiatieven respectvol, dienstverlenend en volwassen te benaderen?
Spiegel 4 – Is er tastbare steun?
In de leerboeken over succesvolle praktijken uit de doe-democratie geldt het als een van de belangrijkste elementen: ruggensteun vanuit het bestuur voor burgers en organisaties die zelf het verschil willen maken. Mogelijke spiegelvragen die gesteld kunnen worden:
- hoe wordt voorkomen dat lokale initiatieven te afhankelijk worden van incidentele en tijdelijke steun en worden er substantiële politieke budgetten voor deze initiatieven gereserveerd?
- Krijgen lokale initiatieven speciale rechten die hen in staat stellen om op te boksen tegen de gemeentelijke organisatie en andere partijen met meer macht en geld?
Spiegel 5 – Is er ruimte voor verschil?
De gemeente heeft geleerd om burgers gelijk te behandelen. De grote, lastige vraag is daarom of bestuur, college en de raad in staat zijn om te accepteren dat doelen per buurt anders worden bereikt. Kortom, hoeveel ruimte voor verschil is er.
De spiegelvragen die dit in beeld kunnen brengen zijn:
- Durft de gemeente initiatieven te belonen en vertrouwen te geven, ook als dat zichtbaar maakt dat initiatiefnemers een voorkeursbehandeling krijgen?
- Accepteert de gemeente dat onder invloed van lokale initiatieven op iedere plek een andere invulling van het beleid kan ontstaan?
- Worden initiatieven erkend en gehonoreerd als gelijkwaardig aan gemeentelijke initiatieven, ook als ze spanning oproepen met het beleid vanuit de gemeente?
Voor meer spiegelvragen en voorbeelden: zie de website van decaleidoscoop. Op deze site vindt u ook meer informatie over het initiatief 100x100 om met 100 correspondenten 100 gemeenten deze maanden tevolgen om te ontdekken en te beschrijven hoeveel ruimte zij geven aan burgers en initiatieven van burgers.
Bron: Raadslid.Nu, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, 28 april 2014
Social media: Raadslid.Nu is ook te volgen op twitter (@Raadslid.Nu), Facebook en Linkedin.
Raadslid.Nu, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, staat voor een sterke en krachtige positie van gemeenteraden ten behoeve van het functioneren van de lokale democratie. Nog geen lid van de vereniging? Aanmelden kan hier!