Vragen en amendementen geen invloed op andere rol raad
Raadsleden van coalitiefracties stellen bijna een derde minder vragen dan raadsleden van oppositiefracties. Ook dienen raadsleden van coalitiepartijen minder amendementen in dan raadsleden die in de oppositie zitten: een verschil van 28 procent.
Dit blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Leiden naar het gebruik van raadsinstrumenten, zoals het stellen van vragen en het recht op amendement. In totaal zijn 454 partijen, groepen en lijsten in 54 gemeenten onder de loep genomen.
De onderzoekers concluderen dat de tegenstelling tussen coalitie en oppositie in de gemeenteraad, in het geval van gebruik van raadsinstrumenten, ook vaak dominant is ten koste van de rol van de raad in de lokale democratie. “Ondanks de dualisering in het lokaal bestuur […], hebben de daadwerkelijke verhoudingen tussen raad en college veel monistische trekken”, aldus de onderzoekers.
Oneens met beleid college
Volgens de Leidse onderzoekers is het verschil in raadsvragen logisch te verklaren. Zo is het veelvuldig vragen stellen door raadsleden in de oppositie een manier om te laten zien het oneens te zijn met de gevaren koers van het college.
Voor de raadsleden van de coalitiefracties is het juist van strategisch belang “om de gelederen gesloten te houden”. Het gebruiken van raadsinstrumenten, zoals het veelvuldig stellen van vragen, “kan de stabiliteit van het college in het geding komen”.
Achterkamertjes
Een andere verklaring is het inzetten van de informele banden tussen college en coalitiefracties. Mochten raadsleden of raadsfracties het niet eens zijn met de besluiten van het college, kunnen zij dit ook via informele contacten proberen te veranderen. De oppositie is in dit opzicht “afhankelijker van de formele raadsinstrumenten om een onderwerp op de agenda te zetten of om beleid te veranderen”.
Meer informatie
Het gehele onderzoek, ‘Scrutiny and policymaking in local councils: how parties use council tools’, kunt u hier lezen. Het onderzoek is door de Universiteit Leiden uitgevoerd op basis van de gegevens van 54 gemeenten die gebruik maken van het raadsinformatiesysteem (RIS) van Notubiz.
Meer informatie over het gebruik van raadsinstrumenten vindt u in onze leeromgeving. Bekijk ook onze tweede leerlijn, die gaat over de rollen en instrumenten van de gemeenteraad.
Daarnaast is er een videoreeks beschikbaar gesteld die u meer informatie biedt over de juridische instrumenten van raadsleden.
