Zet integriteit op de raadsagenda

‘Integriteit dient een vaste plek te krijgen op de agenda van de gemeenteraad’. Door open gesprekken te voeren rondom dit thema voorkom je escalatie.

Dit stelt Gerd Leers in de recent verschenen essaybundel ‘Bouwstenen voor het bevorderen van een integer decentraal bestuur’. Deze bundel schreef hij samen met Hansko Broeksteeg, professor staatsrecht aan de Radboud Universiteit. Leers heeft als waarnemend burgemeester van Brunssum in 2018 door integriteitskwesties in de gemeenteraad hier veel mee te maken gehad. Integriteit is volgens hem vaak niet een kwestie van wèl of niet integer maar van afwegingen tussen verschillende belangen. Door hier samen een goed gesprek hierover te voeren bevorder je de integriteit en omgangsvormen binnen de gemeenteraad. 

Integriteitsnormen

Het is als raad belangrijk om een duidelijke visie te hebben rondom integriteit. Deze visie creëer je door het er samen over te hebben en transparant te handelen. Hierdoor hebben raadsleden en wethouders een rode draad waarop zij zijn handelingen kunnen bijstellen. Een duidelijke routekaart over welke procedure er gevolgd dient te worden in het geval van een (mogelijke) overschrijding helpt escalatie te voorkomen. Broeksteeg betoogt dat door een nauwkeurige procedure op dit thema er beter door de burgemeester gehandhaafd kan worden.

Politieke doeleinden

Integritisme, het verschijnsel waar iemands handelen als niet integer wordt neergezet niet ten behoeve van de integriteit maar voor politieke doeleinden, ligt volgens Leers op de loer. Het politiseren van vermeende integriteitskwesties doet afbreuk aan het statuur en functioneren van de gemeenteraad en voedt het wantrouwen richting de politiek. Zeker wanneer er sprake is van een zeer gepolitiseerde raad en onderling verstoorde relaties.

Tegenspraak

Goedgeorganiseerde tegenspraak is van belang. Bestuurders en raadsleden die lange tijd actief zijn kunnen blind worden voor veranderende omstandigheden en verhoudingen. Tegenspraak kan ze hier bij scherp houden op hun eigen handelen en overwegingen. Dit behoudt en bestendigd bestuurlijke integriteit.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties werkt momenteel aan een kamerbrief over het bevorderen van integriteit in het lokale bestuur.

Meer informatie

Wil je het interview met Gerd Leers en Hansko Broeksteeg lezen? Klik hier

Wil je de essaybundel lezen? Klik dan hier

Wil je meer weten over een routekaart rondom integriteit? Klik hier