Een gemeenteraad(slid) dat zich terugtrekt in de ivoren-gemeenteraadtoren wordt vooral belangrijk voor zichzelf maar irrelevant voor de stad.
Chris Hesse, Heerlen
Chris Hesse
Gemeente Heerlen
Raadslid sinds: 2014
Partij: Socialistische Partij
Hoofdberoep: Directeur van een school voor Voortgezet Speciaal Onderwijs
Instagram: @chrishesse08
LinkedIn
1. Waarom ben je raadslid geworden?
Op de middelbare school had ik les van een docent maatschappijleer. Eén van de dingen die ik van zijn lessen heb onthouden was zijn uitspraak: ‘ook al bemoei jij je niet met de politiek, de politiek bemoeit zich altijd met jou’. Op dat moment realiseerde ik me de strekking daarvan uiteraard helemaal niet. Veel later wel. Ik ben (te laat, bedacht ik achteraf) lid geworden van een politieke partij en daarin meer en meer actief geworden.
De reden dat ik raadslid ben geworden ligt in het feit dat de politiek grote invloed heeft op ons dagelijks leven, ook of misschien wel juíst in de gemeentelijke politiek. Ik wilde de koers van de gemeente mee beïnvloeden, als lid van de gemeenteraad, en niet mokkend langs de zijlijn blijven staan maar een daad stellen.
2. De gemeenteraad is het hoogste politieke orgaan. Beleef je dat ook zo?
De vraag is in de eerste plaats of de gemeenteraad het zélf wel als zodanig beleeft. En ik heb de indruk dat dat te weinig wordt ervaren. Het blijft te vaak hangen in (met alle respect) microdoelen en korte termijn denken. Er is dus iets voor nodig om de rol van het ‘hoogste politieke orgaan’ waar te maken, bijvoorbeeld eisen stellen aan kwaliteit(sontwikkeling) en professionalisering.
3. Wat is volgens jou nodig om de gemeenteraad krachtiger en relevanter te maken?
Je wordt krachtiger en relevanter als je als gemeenteraadslid en -fractie weet wat er leeft in de stad, in de wijken en in de straten. Een gemeenteraad(slid) dat zich terugtrekt in de ivoren-gemeenteraadtoren wordt vooral belangrijk voor zichzelf maar irrelevant voor de stad. Tijdens de jaarlijkse algemene beschouwingen waan je je twee dagen ‘het centrum van het politieke universum’, maar eenmaal weer thuis moet de vuilcontainer gewoon weer buiten worden gezet en dat relativeert zeer. De raad (het raadslid) moet dus in contact blijven met de straat.
4. Wat heeft jouw raad ondernomen om meer grip op regionale samenwerkingsverbanden en verbonden partijen te krijgen?
Heerlen is centrumgemeente van het samenwerkingsverband Parkstad Limburg, bestaande uit zeven gemeenten. Dat is een spannende regio, in velerlei opzichten, zowel politiek als voor wat betreft de verschillende thema’s waarop wordt samengewerkt. De vraag is of Heerlen in de gelegenheid is/ wordt gesteld om de rol van centrumgemeente waar te maken. Ik heb echter het idee dat de niet- centrumgemeenten en de rijksoverheid niet heel erg hun best doen om Heerlen in deze rol te positioneren. Dat ligt ook aan de respectievelijke gemeenteraden die de strekking en consequenties van het zijn van een samenwerkingsverband te vaak onderschatten. Tegelijkertijd is dit regionale samenwerkingsverband een extra bestuurslaag met een beperkte democratische legitimatie, want door wie is deze gekozen?
5. Elke gemeente geeft op haar eigen manier invulling aan burgerparticipatie. Kan je het beste voorbeeld uit je gemeente geven?
De afgelopen jaren zijn positieve ervaringen opgedaan met het geven van ruimte en ondersteuning aan buurtbewoners om zelf buurtinitiatieven te ontplooien. Dat is de zogenaamde ‘Gebrookerbos-aanpak’ oftewel ‘van weiland naar wij-land’. Er zijn initiatieven op verschillende terreinen (soms letterlijk): stadslandbouw, wildernis/ natuur, toerisme/ recreatie, macroprojecten. Zulke worden ondersteund in de wetenschap dat de oude bureaucratische aanpak die initiatieven juist ontmoedigde.
Gebrookerbos is een netwerk van burgerinitiatieven dat wordt ondersteund door de gemeente Heerlen, Neimed en de Open Universiteit.
6. Gemeenteraden reserveren minder dan 1% van het gemeentelijk budget voor opleiding, onderzoek en ondersteuning (griffie) door en voor de raad. Is er door jouw raad hiervoor voldoende gereserveerd?
Er is voldoende gereserveerd, de vraag is of er voldoende gebruik van wordt gemaakt!
7. Als de burgemeester direct gekozen zou worden door de inwoners, wat verandert dit dan volgens jou aan de verhouding tussen de raad en de burgemeester?
Heerlen had het genoegen om de eerste SP-burgemeester ooit te hebben. Dat was Emile Roemer. Weliswaar waarnemend, maar daarom niet minder van belang voor onze stad. De SP is al jarenlang de grootste fractie in de gemeenteraad; toen het nieuws van de benoeming van Roemer bekend werd, verzuchtte een fractievoorzitter van een oppositiepartij ‘nog een Tomaat erbij!’. Emile heeft in de twee en een half jaar dat hij er was de harten veroverd van de burgers van Heerlen.
Is daarmee het standpunt van de SP ten aanzien van de gekozen burgemeester veranderd? Binnen de SP bestaan geen formele belemmeringen, sinds burgemeesters niet meer van bovenaf door de regering worden benoemd maar worden gekozen door een vertrouwenscommissie uit de gemeenteraad. Daarmee is er sprake van een voorzichtige democratische legitimatie. Maar het kan nog een stapje beter, door de burgemeester ook formeel te laten kiezen door de gemeenteraad.
Oh ja, de hierboven geciteerde fractievoorzitter moest bij het vertrek van de waarnemer toegeven dat de aanwezigheid en de werkzaamheden van Roemer de stad bepaald geen windeieren had gelegd.
"nog een Tomaat erbij!"
8. Hoe ervaar je de ondersteuning door de griffie en waar zie je eventuele verbeteringen?
De griffie balanceert op het slappe koord tussen faciliteren en het (al te) aanwezig zijn. Het is net als met een scheidsrechter in het voetballen: als men zich na de wedstrijd afvraagt of er ook wel een scheidsrechter aanwezig was, heeft hij/zij het goed gedaan. Onopvallend, maar faciliterend daar waar nodig en mogelijk.
De griffie stelt zich te bescheiden op ten aanzien van de aanwezige deskundigheid en de wijze waarop raadsleden ondersteund kunnen worden in hun functioneren. De griffie wordt ‘zeer bemind’, maar is tegelijkertijd te onbekend.
9. Stelt jouw gemeenteraad een overdrachtsdocument voor de nieuwe raad na maart 2022 op? Zo ja, wat zou jij de nieuwe gemeenteraad willen meegeven in een overdrachtsdocument?
Ik heb nog niet gehoord over een door de oude raad op te stellen overdrachtsdocument. Vanuit de raad 2010- 2014 heb ik geen overdrachtsdocument gezien, ook niet in 2018 naar de huidige raad. Zorgt een coalitieakkoord uit een voorliggende periode niet voor aanknopingspunten naar een volgende raad? Ik begrijp natuurlijk dat een volgende coalitie zijn eigen stempel wil zetten, maar een stad heeft behoefte aan inhoudelijke continuïteit en een strategische visie op de stad. Als een keer per vier jaar het roer totaal om zou worden gegooid, is dat bepaald niet in het voordeel van de stad.
10. Welke factoren bepalen voor jou de keuze om wel of niet door te gaan als raadslid bij de komende verkiezingen?
Dat zijn louter persoonlijke factoren en geen politieke. Ik zal in 2022 met pensioen gaan. De vraag is of ik vanaf maart 2022 nog bereid ben om ‘voor vier jaar te tekenen’, want dat is zoals het hoort. IJs en weder dienende, zit je voor vier jaar in de raad en niet voor een kortere periode. (Tenzij er sprake is van ernstige overmacht). De kernvraag is dus of ik een derde periode in de raad wil zitten.
11. Als je doorgaat, ben je dan beschikbaar als wethouder?
Dat vind ik wel een spannende ‘what if’ vraag. Het antwoord daarop is van te veel factoren afhankelijk om daar nu een eenduidig ja of nee op te zeggen. Voortschrijdend inzicht brengt me ertoe om daarop te antwoorden dat ik dat op dit moment nog niet kan zeggen.
12. Terugblikkend op je hele raadslidmaatschap, op welke van je prestaties ben je het meest trots? Wat vind je tot nu toe je beste prestatie?
We zitten met tien SP raadsleden in onze fractie. Het zal geen verbazing wekken dat ik het dus ingewikkeld vind om te praten van welke van ‘mijn’ prestaties ik het meest trots ben. Resultaten worden behaald met een team. Ieder van ons heeft zich onderscheiden op een bepaald terrein. En als ik dan tóch iets zou moeten noemen, dan kijk ik met tevredenheid terug op het Initiatiefvoorstel dat ik schreef samen met fractievoorzitter Ron Meyer en met een aantal betrokken Heerlenaren: ‘Het verhaal van Heerlen en de Heerlense School’.
In dat initiatiefvoorstel beschrijven we een vijftal uitgangspunten:
- Waarde boven winst is ons leidende uitgangspunt;
- We passen de Heerlense School toe: elke nieuwbouw en/of verbouwing laat zich inspireren door de mensen, architectuur en gebouwen die zich daar ooit bevonden;
- Historiserend bouwen maakt onderdeel uit van de verbouwing van het centrum van onze stad;
- We koesteren wat we hebben;
- We verzamelen en vertellen permanent de verhalen van onze stad.
Het voorstel is door de raad aangenomen met 32 stemmen voor en 3 tegen.
In het verlengde daarvan ben ik trots op de ‘tegen de stroom in actie’ ten aanzien van het behoud van de mijnwerkerskolonie Slakhorst in Hoensbroek. Historisch gezien een zeer belangrijk onderdeel van het erfgoed van onze stad. De sloopkogel zwaaide bij wijze van spreken al boven de daken van deze buurt. Door onvermoeide inzet is de stand van zaken op dit moment dat er vijf scenario’s worden onderzocht op welke wijze de architectonische waarde (ontworpen door Jan Stuyt) het best behouden kan blijven.
13. Wat is de beste tip die je een nieuw raadslid zou geven?
Wees geduldig, kijk goed om je heen en vertrouw op jezelf. Het duurt een jaar eer je de rituelen en gebruiken van de raad hebt doorgrond. Maak gebruik van de aanwezige kennis (van de griffie bijvoorbeeld). Wees niet bang om ‘iets raars te zeggen’ en dus maar beter niks te zeggen.
