Hendrie van Assem

Raadslid sinds: 1994
Partij: Lokale partij Inwonersbelangen
Lid: VNG commissie raadsleden en Griffiers
Hoofdberoep: Pensioen
Twitter: @Lokaal_Woerden
Facebook: facebook.com/inwonersbelangen
LinkedIn: hendrievanassem@linkedin.com
Instagram: instagram.com/hendrievanassem
Website: hendrievanassem.wordpress.com 

Waarom bent u raadslid geworden?

Had al vanaf mijn achttiende jaar veel bestuurlijke ervaring opgedaan in het verenigingsleven van de gemeente. Daarmee was betrokkenheid met de gemeente onvermijdelijk en kwam tot de conclusie dat het samenspel met de inwoners stukken beter kon. Niet het vergroten van macht maar het verkleinen van onmacht van de inwoners. Dan is de stap redelijk snel gezet om samen in een team van lokaal betrokken mensen hier verandering in te brengen.

De gemeenteraad is het hoogste politieke orgaan. Beleeft u dat ook zo? 

Op papier is dat zeker zo, maar de praktijk is weerbarstig. Nog teveel is het college met het ambtenaren korps diegene die het voor het zeggen hebben. De raad staat in veel zaken op achterstand, zeker ook als de coalitie de inbreng van de oppositie niet of bijna niet toelaat.

Kunt u een voorbeeld geven van een succes van uw gemeenteraad waar u trots op bent?

Ik ben sterk voor openheid en transparantie. Er dreigde teveel werkgroep vergaderingen achter gesloten deuren gehouden te worden over met name de RES (Regionale Energie Strategie). Een belangrijk onderwerp voor alle inwoners als het gaat over de uitgangspunten van haalbaar, betaalbaar en draagvlak. Die achterkamertjes stoorde me zeer en heb hierover een motie ingediend om daar mee te stoppen en die is raadsbreed aangenomen.

Gemeenteraden reserveren minder dan 1 procent van het gemeentelijk budget voor opleiding, onderzoek (Rekenkamer, accountant) en ondersteuning (griffie) door en voor de raad. Is er door uw raad voor opleiding, onderzoek en ondersteuning voldoende gereserveerd?

Dat is in Woerden in ieder geval goed geregeld, maar ik zie en hoor ook dat er nog vele gemeenteraden zijn die het niet durven, vanwege de publieke opinie om dit goed te regelen, en daarmee doen ze zichzelf echt te kort. Wil dan ook wel pleiten om een aantal basis zaken landelijk vast te leggen zodat er geen discussie of afwegingen plaatsvinden die zorgen dat raadsleden niet naar behoren kunnen functioneren.

Waar ziet u eventuele mogelijkheden tot verbetering van de ondersteuning van raadsleden door de griffie(r)?

Wij zijn in de gelukkige omstandigheid dat we de griffie hebben uitgebreid met een raadscommunicatie adviseur die nu vele zaken oppakt, die er anders bij de griffie en in contact met de inwoners bij in schoten. Dat helpt ook om de communicatie tussen de raad en de inwoners te verbeteren, want goede communicatie is wel een onderwerp waar nog heel veel winst te behalen is om de afstand met de inwoner te verkleinen.

Wat is volgens u nodig om de gemeenteraad krachtiger en relevanter te maken?

Nodig is om als raad standvastig te zijn en durf te hebben om een duidelijke koers te bepalen en het niet over te laten aan het college, want dan word je machteloos. Vaak hoor je vanuit de college banken “we nemen het mee” en dat is niet concreet, dus is vastleggen waar, hoe en binnen welke termijn voor belang om er controle op te houden.

Steeds meer beslissingen vinden plaats in regionale samenwerkingsverbanden. Hoe zou u de controle en invloed van de raad op regionale samenwerkingsverbanden willen verbeteren? 

Die samenwerkingsverbanden zijn in de praktijk netwerkverbanden die in samenspel met de colleges de gemeenteraden hapklare en voorgekookte voorstellen voorleggen waar alleen nog maar ja of nee opgezegd kan worden. Dit geeft steeds meer het gevoel dat op grote onderwerpen de lokale democratie buitenspel gezet wordt en de provincie laat zich vangen in zo’n netwerk, maar doet er dan eigenlijk niet meer toe. 
Ik ervaar dat als een soort ondermijning en dus een gevaarlijke ontwikkeling voor ons Democratisch stelsel.

"Die achterkamertjes stoorden me zeer en heb hierover een motie ingediend om daar mee te stoppen en die is raadsbreed aangenomen."

Elke gemeente geeft op haar eigen manier invulling aan burgerparticipatie. Kunt u het beste voorbeeld uit uw gemeente geven?

Een prachtig voorbeeld is dat de inwoners van Zegveld de krachten gebundeld hebben om de zorg in het dorp zelf te organiseren. Doel is om de inwoners hulp, zorg en ondersteuning te bieden en hiermee de redzaamheid bij ziekte of ouderdom te vergroten. Zodat inwoners hulp krijgen om zo lang mogelijk zelfstandig in het dorp te kunnen blijven wonen. 

Welk kenmerk van de huidige lokale democratie vindt u belangrijker? Participatie van inwoners of representatie door vertegenwoordigers? 

De participatie wordt steeds belangrijker om samen met de inwoners in de wijken en kernen te komen tot een gedragen leefbare en inclusieve samenleving. Dit betekent wel dat je met elkaar ook de spelregels vaststelt, anders ontstaat er een toren van Babel en daar wordt niemand gelukkig van.

De keuze voor een directe verkiezing van de burgemeester door de raad of de inwoners is een stap dichterbij gekomen. Als de burgemeester direct gekozen zou worden, wat verandert dit dan volgens u aan de verhouding tussen de raad en de burgemeester?

Vaak zie je dat de partij van de Burgemeester bij persuitingen gezet wordt, en dat geeft wat mij betreft precies aan dat hij vanuit een bepaalde richting komt en dus wel neutraal zou moeten zijn maar dat niet is (wiens brood men eet, diens woord men spreekt).
Het is bij een directe verkiezing uit met de politiek van achterkamertjes, van lanceren van kandidaten door lobbyclubs uit Den Haag, met de vriendjespolitiek, en elkaar een baantje gunnen is ook afgelopen. Dat burgemeesters er geen voorstander van zijn, zegt iets over het huidige systeem. De verhoudingen zouden in ieder geval dualistischer worden. En wat mij betreft stoppen we ook met het door dualisme ontstane rondreizende opvangcircus van wethouders buiten de eigen gemeente vandaan. Bestuur gekozen vanuit en dichtbij de eigen inwoners.

Wat is volgens u de waarde van diversiteit en inclusiviteit voor de raad en het raadswerk? 

Het heeft de voorkeur om een afspiegeling te zijn van de gehele samenleving. Deze dient niet afgedwongen te worden, maar op een natuurlijke basis invulling te krijgen.
De discussie over inclusiviteit is voor mij een overbodige, omdat ik zolang ik raadslid ben me al hiervoor heb ingezet. Dat dit nog niet de dagelijkse praktijk is heeft te maken de mate van samenstelling van onze samenleving, met de vele verschillende groepen, geloven en denkrichtingen met ieder eigen invulling en beleving. Hierdoor ontstaat een soort van verdeel en heers situatie die uiteindelijk niemand ten goede komt en de samenleving nog meer verdeelt.

Stelling: Agressie, intimidatie of geweld tegen één raadslid is een aanval op de gemeenteraad. Bent u het hiermee eens?

Ja, dat is zeker een aanval op de raad en de democratie en is voor mij onacceptabel. De raad moet vrij hiervan kunnen besturen, maar dat betekent ook dat er geïnvesteerd moet worden om dit te voorkomen. Je ziet ook regelmatig dat inwoners in vervelende posities terechtkomen die veroorzaakt zijn door de overheid, ik noem maar de kinderopvang toeslag, de schade aan huizen in Groningen of het plaatsen van een windmolen naast de deur, dan raakt vertrouwen in overheden volkomen weg.

Digitalisering speelt een steeds groter wordende rol in de samenleving. Welke kansen biedt digitalisering volgens u voor de lokale democratie?

Wellicht ben ik al van de oude stempel, maar het digitale tijdperk brengt veranderingen met zich mee waarover ik grote twijfels heb. Hoe kijk je terug naar standpunten of uitspraken, waar vind je deze; digitaal, van een mp3 of een YouTube film? Dan mis je toch de ouderwetse uitgeschreven voorstellen, notulen en beleidsstukken. Ook mensenwerk, gevoel en emotie worden achter een kastje gestopt en de vraag is of dit de inclusieve democratie helpt. En je vraagt je ook af hoe dit allemaal in een archief gestopt gaat worden met al die verschillende systemen? Nee, dan is gewoon alles op papier heel vertrouwd.

De spoedwet die digitale besluitvorming tijdelijk mogelijk maakt is recentelijk aangenomen. Wat zijn uw ervaringen met digitaal vergaderen en besluiten?

Het was goed om met elkaar door te kunnen gaan met het voorbereiden en nemen van besluiten, de democratie kwam hierdoor niet stil te liggen. Dat het fijn is om te doen kan ik niet onderschrijven. Het tegen een scherm aan praten is wezenlijk iets anders, je mist het contact, het ’wij’ gevoel, de emotie en de ruimte om net iets meer te kunnen als tijdens een fysieke vergadering.
Dat er vergaderingen zijn die digitaal kunnen plaatsvinden is prima, maar raads- en politieke avonden dienen bij voorkeur in een openbare setting plaats te vinden.

Wat is uw belangrijkste advies voor nieuwe raadsleden?

Bereid je al voor voordat je definitief op een lijst komt, proef de vergaderingen en de plaatselijke cultuur, doe mee als burgerlid, commissielid, loop mee met een raadslid, doe werkbezoeken, verdiep je in onderwerpen in de wijken en kernen en volg cursussen. Proef of je een echte volksvertegenwoordiger kan zijn en kijk of je een periode van vier jaar kan invullen, dan is het risico van teleurstelling voor de partij en jezelf als het niet lukt niet zo groot.