Je kunt wel zelf vinden dat je heel goed bezig bent, de inwoners moeten dat ook uiteindelijk wel ergens zien en gaan voelen.
Ineke den Heijer, Lansingerland
Ineke den Heijer
Gemeente Lansingerland
Naam: Ineke den Heijer
Raadslid in de gemeente: Lansingerland
Raadslid sinds: 2014
Partij: D66 Lansingerland
Hoofdberoep: programmamanager
Twitter: @InekedenHeijer1
Wie bent u en wat voor gemeenteraadslid bent u?
Ik ben de fractievoorzitter van D66 in de gemeente Lansingerland. Daarnaast werk ik voor de provincie Zuid-Holland, zit ik in de redactie van het vakblad raadsledennieuws, ben getrouwd en ben ik moeder van 3 kinderen. Als ik tijd over heb, is fietsen of hardlopen het eerste wat ik ga doen.
Wie ik ben als raadslid? Ik vind het belangrijk om samen met anderen tot resultaten te komen. Hoewel ik ook wel pragmatisch en tikkeltje ongeduldig ben, hou ik ook van het debat in de raad. Een goede eigenschap van mij is dat ik erg gedreven ben in wat ik doe. Een slechte eigenschap van mij als raadslid is dat ik bij herhalingen (van standpunten) mijn aandacht verlies, of me ga irriteren.
De gemeenteraad is het hoogste politieke orgaan. Beleeft u dat ook zo en wat betekent dat voor u?
Ja, dat beleef ik ook zo. Ik wil dat mijn eigen fractie goed werkt, maar ik voel ook een verantwoordelijkheid voor het functioneren als raad als totaal. Als raadslid heb je een grote verantwoordelijkheid voor de gemeente. Misschien is het gek om over jezelf te zeggen, maar ik heb heel veel bewondering voor raadsleden en de tijd en energie die ze erin steken. Ik vind het daarom belangrijk om te blijven werken aan een goede positie en profilering van de raad als totaal. Neemt niet weg dat ik ook altijd op feestje en partijen vraag wat mensen van raadsleden vinden. Want je kunt wel zelf vinden dat je heel goed bezig bent, de inwoners moeten dat ook uiteindelijk wel ergens zien en gaan voelen.
Op welk onderwerp of thema maakt u deze raadsperiode het verschil?
Ik zie het als mijn rol en taak ideeën uit onze samenleving verder te helpen, goed te zorgen voor mensen die dat niet (meer) zelf kunnen en onze gemeente toekomstbestendig in te richten en te onderhouden. Onze gemeente is enorm in ontwikkeling. Met het realiseren van extra woningen, uitgifte van bedrijventerreinen, klimaatopgaven en zorgen voor goede bereikbaarheid liggen er grote opgaven voor ons de komende tijd. Vanuit alle sectoren zal druk ontstaan op de ruimte. Inwoners in onze gemeente zullen daar zeker wel iets van gaan merken. Ik wil zorgen dat we al deze ontwikkelingen op een goede en duurzame manier vormgeven. Samenwerking met onze buurgemeente is ook belangrijk. Want alleen komen we niet ver. Veel aandacht zal dus ook uitgaan naar de regionale energiestrategieën en onze eigen duurzaamheidsplannen. We willen op gebied van duurzaamheid kansen pakken die dichtbij spelen. Zo ben ik nu bezig met groene schoolpleinen. Zo werken we samen aan de bewustwording en aan concrete mooie plannen die direct merkbaar verschil maken, maar ook voor de toekomst bewezen effect hebben.
Vindt u dat de raadsvergoeding voor het raadswerk passend is?
Soms zeg ik wel eens: sommige mensen zijn heel actief in een sportvereniging als penningmeester of als voorzitter en ik ben raadslid geworden. Als je het zo ziet, zou elke vergoeding goed zijn. Dat neemt niet weg dat ik waarschijnlijk wel heel wat meer tijd kwijt ben, de verantwoordelijkheid groter is en ik ook wat meer (privé / zakelijke) offers moet doen. Daarom ben ik tevreden met mijn vergoeding, maar vind ik het wel goed dat er steeds weer even bij stil wordt gestaan of het nog passend is voor wat er van je gevraagd wordt.
Er is kritiek op de kwaliteit van de raad en raadsleden. Trekt u zich die kritiek aan?
De kritiek op de kwaliteit van de raad en raadsleden trek ik me zeker aan. Het is indirect ook kritiek op wat ik doe of wil bereiken. Maar ik vind ook dat een zelfbewuste raad met kritiek verstandig moet omgaan. Kijk goed wat er te verbeteren valt, maar trap niet in de valkuil van “als je het maar vaak genoeg hoort, ga je het zelf ook nog geloven”.
Je kunt wel zelf vinden dat je heel goed bezig bent, de inwoners moeten dat ook uiteindelijk wel ergens zien en gaan voelen.
Is de rol van de raad veranderd door de nieuwe taken voor zorg, ondersteuning en participatie? Zo ja, wat is er anders? Zo nee, waarom niet?
Ja en nee. De rol van de gemeenteraad blijft hetzelfde; kaderstellen, controleren en vertegenwoordigen. Maar er is wel iets veranderd omdat je nu als gemeente er een nieuwe zware verantwoordelijkheid bij hebt gekregen. Dat betekent nieuwe regionale samenwerkingen en nieuwe partners. Grip op de zaak houden is dan wel een punt van aandacht. Zaak om de ondersteuning goed te regelen.
Wat betekent de invoering van de Omgevingswet voor de raad?
We gaan toe naar een werkwijze die van de gemeenteraad iets anders vraagt. Maar ik denk wel dat er een werkwijze komt die eigenlijk veel meer bij de raad past. Omdat het veel beter past bij wat er buiten speelt. Wat dat betreft is het allemaal heel logisch. Geen sectorale aparte plannen meer, maar integrale plannen. Geen blauwdrukken, maar maatwerk. Het start al met dat er niet meer een kant-en-klaar plan ligt om te beoordelen. In plaats daarvan ga je een proces in met belanghebbenden. De raad moet vervolgens vertrouwen geven aan het college voor de uitwerking van de plannen. Maar daar komt wel iets voor in de plaats. Ik denk dat straks de gemeenteraad moet wennen aan het flink vooraf sturen op hoofdlijnen en zich minder of niet meer bemoeien met individuele gevallen. Dat is natuurlijk niet zo makkelijk, want je wordt als raadslid op straat aangesproken over zaken die gaan over de uitwerking of uitvoering.
Maar we staan nog aan het begin, want volgens mij weten we nog maar half hoe het allemaal gaat werken. Ik ben ook geen expert, maar ik denk dat één van de spannendste zaken het politieke gesprek over de bestuurlijke afwegingsruimte is. Je kunt zelf normen stellen op gebiedsniveau voor geluid- en luchtkwaliteit, voor duurzaamheid, eigenlijk voor heel veel zaken. Gaat het bijvoorbeeld om een centrumgebied, dan kun je daar meer geluid toestaan. Gaat het om een rustige woonwijk, dan kan je daar de norm lager leggen. Als raad kun je dan echt maatwerk gaan leveren. Dat moet je vervolgens ook weer goed kunnen uitleggen aan de inwoners. De omgevingskwaliteiten en het omgevingsplan worden hiermee echte politieke onderwerpen. Wat zijn de waarden die je wilt beschermen en welke ruimte geef je aan ontwikkelingen. Hoe ga je dit samen met de inwoners, bedrijven en initiatiefnemers allemaal goed doen?
Gemeenteraden reserveren minder dan 1 procent van het gemeentelijk budget voor opleiding, onderzoek (Rekenkamer, accountant) en ondersteuning (griffie) door en voor de raad. Is er door uw raad voor opleiding, onderzoek en ondersteuning voldoende gereserveerd?
Ja, er is voldoende gereserveerd, want het wordt niet altijd opgemaakt zo blijkt.
Wat is volgens u nodig om de gemeenteraad krachtiger en relevanter te maken?
Dat is een hele mooie vraag waar het gaat om “krachtiger”. Toevallig ben ik net in mijn gemeente een werkgroep gestart die heet “de kracht van de raad”. Waarom vind ik dat nodig? Als je kijkt naar ambtelijke organisatie, dan is er veel aandacht voor organisatieontwikkeling. Voor de ontwikkeling van de raad zou dat eigenlijk hetzelfde moeten zijn, alleen vind ik dat we te veel afwachten wat op ons af komt. Terwijl we ons ook af en toe moeten afvragen hoe het gaat. Mijn stelling is dat ook wij af en toe even, als raad, moeten navelstaren; nagaan of we nog de goede dingen doen en de dingen goed doen. Een paar punten die nodig zijn: goede informatievoorziening richting de raad, de kaderstellende rol goed invulling geven is een grote uitdaging en rolvastheid rondom je controlerende taken (wanneer ga je op stoel college zitten en wanneer controleer je?). Maar ik stop maar bij het benoemen van een paar voorbeelden, want als je vraagt wat er nodig is, dan kan ik een hele lijst opnoemen. De kern voor mij is dat je je als raad, naast alle verschillen die er ook zijn, ook een eenheid moet kunnen voelen.
Stelling: In mijn gemeente zijn er voldoende mogelijkheden om integriteitsschendingen aan te pakken. Wat vindt u?
Volgens mij zijn hier voldoende mogelijkheden voor.
Stelling: Het is mogelijk om het raadswerk goed te doen in minder dan 12 uur per week. Wat vindt u?
Het ligt er nogal aan hoe groot je fractie is. Heb je een grote fractie, dan kan je veel verdelen. En 12 uur lijkt me te doen, als je verder niet deelneemt aan allerlei commissies, werkgroepen, inwonersavonden, etc. Maar heb je een fractie van 3 of 4 personen of kleiner en je bent wat meer betrokken, dan is dit niet realistisch. Ik vind het aan de ene kant bewonderingswaardig dat mensen steeds nauwkeuriger proberen de uren van het raadswerk in beeld te brengen. Maar ik vind het vervolgens totaal niet zinvol om er “normen” aan te hangen. Onlangs was er een ROB rapport waarin werd aangegeven dat raadwerk binnen 8-12 uur moet kunnen. Dat is een oproep waar je als raadslid niet veel mee kan; #hoedan?
Stelling: het vertegenwoordigen van ideeën en emoties van inwoners is voor raadsleden belangrijker dan inhoudelijke kennis. Wat vindt u?
Ik laat me leiden door een combinatie; door ideeën en emoties van inwoners en door inhoudelijke kennis. Dit alles laat ik meewegen en probeer ik mijn beslissing op te baseren. Uiteindelijk gaat het om het verhaal dat je erbij hebt. Waarom kies je waar voor? In dat verhaal geef je al deze factoren een plek. Een goede verklaring is voor de betrokkenen van belang omdat je daarmee laat zien dat je hun inbreng hebt laten meewegen. Een goed onderbouwd verhaal is ook van belang voor het profiel van je politieke partij, omdat je daarmee aan je achterban laat zien hoe je de waarden van je partij een plek hebt gegeven in je afweging.
Bent u tevreden over de controle en invloed van de raad op de regionale samenwerkingsverbanden van uw gemeente. Zo ja, waarom; zo nee, waarom niet?
Ja, we proberen hier als raad ook meer grip op te krijgen.
Onlangs is een nieuwe periode met een nieuwe raad aangevangen. Wat zijn uw doelen voor de komende periode?
In mijn volksvertegenwoordigende rol wil ik samen met mijn fractie goed zichtbaar en benaderbaar zijn voor inwoners, bedrijven en organisaties. Veel goede ideeën haal ik ook op uit onverwachtse ontmoetingen en gesprekken. In mijn kaderstellende rol wil ik het bestuur uitdagen om meer visie en ambitie te tonen waar het gaat om gezondheid, mobiliteit en duurzaamheid (energietransitie, circulaire economie en klimaatadaptatie). In mijn controlerende rol wil ik constructief oppositie voeren. Punten van aandacht hierbij zijn bijvoorbeeld: hoe gaan we de energietransitie aanpakken en bekostigen? hoe we als gemeente onze participatietrajecten vorm geven, maar ook of het college voldoende integraal plannen maakt of dat er toch te veel gefragmenteerd aan de slag wordt gegaan.
Wat is uw belangrijkste advies voor nieuwe raadsleden?
Ga gewoon aan de slag. Wees er trots op dat je een raadslid bent. Lees veel en ga met veel mensen in gesprek. Kies wel de onderwerpen waar je op wilt inzetten en volg niet alleen maar de stukken die het college naar je stuurt. Hou je eigen lange termijn doelen ook voor ogen. Ontwikkel je eigen stijl, als raadslid, maar ook samen met je fractie. En zoek de pers op. Een tip: Ik heb dit jaar een fractieplan gemaakt zodat we naast het gewone raadswerk van commissies en raadsvergaderingen ook gefocust werken aan onze eigen agenda. Een dergelijk plan samen in je fractie maken raad ik alle fracties aan.
