Trouw aan het dorp tot mijn dood.
Joke Lanphen, Blaricum
Joke Lanphen
Gemeente Blaricum
Naam: Joke Lanphen
Raadslid in de gemeente: Blaricum
Partij: D'66
Hoofdberoep: Huisarts
Twitter: @jokelanphen
Facebook: Joke Lanphen
Wie bent u en wat voor gemeenteraadslid bent u?
Mijn naam is Joke Lanphen, ik ben een kind van het dorp waar ik woon, ben een dochter van een erfgooier, honkvast, trouw aan het dorp tot mijn dood. Overtuigd D66-er, geïnteresseerd in mogelijkheden voor de samenleving, zonder behoefte aan bevriezing van de status quo. Geïnteresseerd in de inrichting en werking van onze democratie en de rechtstaat. Gelukkig met de plaats op aarde waar ik woon en werk. Bezorgd over de groeiende destabilisatie van de verhoudingen tussen landen in de wereld. Overtuigd van het belang, maar ook van het risico van de kwaliteit van het openbaar bestuur in alle landen en de kwetsbaarheid van (wereld)machtsverhoudingen.
Als gemeenteraadslid ben ik vooral een bestuurder, volksvertegenwoordiger, volger en coach.
De gemeenteraad is het hoogste politieke orgaan. Beleeft u dat ook zo en wat betekent dat voor u?
Daar kan ik me in vinden maar heb wel bezwaar tegen de marginale positie die de oppositie partijen krijgen in de voorbereiding van de aanvliegroute naar nieuw beleid. Het stelsel met coalitie en oppositie voor een periode van 4 jaar maakt het werk van een raad niet productief, stelt partijen tegen elkaar op en geeft aanleiding tot een cultuur van “vliegen afvangen en successen claimen”. Spoort niet aan tot samenwerking, waar meer resultaat mee te behalen is dan met de verschillen uitvergroten.
Op welk onderwerp of thema maakt u deze raadsperiode het verschil?
Voor de huidige periode zal dit het sociaal domein en de inrichting van de lokale democratie en het lokaal bestuur zijn.
Vindt u dat de raadsvergoeding voor het raadswerk passend is?
Ik ben ervan overtuigd dat de vergoeding altijd onvoldoende zal zijn, maar ook dat het zo moet blijven. Het is niet de bedoeling dat het een baan wordt en mensen financieel afhankelijk worden van hun positie in het lokale bestuur. Dit geldt ook voor andere lokale besturen. Het persoonlijk belang van een positie of een herverkiezing verstoort het proces en kan aanleiding geven tot people-politiek i.p.v. principe-politiek. Het gaat dan om de poppetjes en niet om de principes.
Er is kritiek op de kwaliteit van de raad en raadsleden. Trekt u zich die kritiek aan?
Gedeeltelijk, in die zin dat ik erg mijn best wil doen maar in een kleine raad, waar de raadsleden geen smalle focus aan kunnen brengen, de kwaliteit van het debat erg afhankelijk is van de gekozen raadsleden. Voor zover er van een debat sprake kan zijn ligt het niet in het vermogen van één raadslid om daar voor de gehele raad een oplossing voor te vinden.
Trouw aan het dorp tot mijn dood.
Is de rol van de raad veranderd door de nieuwe taken voor zorg, ondersteuning en participatie? Zo ja, wat is er anders? Zo nee, waarom niet?
De rol is naast toezichthouder, kadersteller en inspirator nu ook zorgaanbieder, zorginkoper, zorgverzekeraar en maatschappelijk werker geworden. De verantwoordelijkheid voor de invulling van de primaire levensbehoeften van inwoners, het vangnet vormgeven voor mensen die het leven in deze complexe samenleving zelf niet aankunnen, de keuzes kunnen en moeten maken over wat nuttige en noodzakelijke zorg en ondersteuning is en daarop toezien, kaderstellen en inspireren is een rol waarin de raad nog moet groeien.
Wat betekent de invoering van de Omgevingswet voor de raad?
Een grote opdracht die voor veel raadsleden too big to handle lijkt te zijn, waarbij er fors geleund wordt op de ambtelijke organisatie. De invulling geeft ruimte voor inbreng van de inwoners en meer burgermacht. Het omgaan met burgermacht vraagt een paradigma shift bij de gekozen raadsleden, met name bij die, welke denken dat zij de beslissingen vóór de inwoners moeten nemen, als gekozen volksvertegenwoordigers. Zij vergeten dat de samenstelling van de raad een zeer grove afspiegeling is van de wensen en behoeften van de inwoners, die o.a. op basis van de retoriek in de verkiezingen hun keuze maken. In een coalitieakkoord verwateren een aantal van de verkiezingsbeloften vrijwel direct maar de kiezers kunnen de raadsleden daarop pas na 4 jaar controleren en corrigeren door anders te stemmen. Tussen de verkiezingen hebben de inwoners geen georganiseerde rol en stem in de besluitvorming binnen het openbaar bestuur. Daar willen we als D66 verandering in brengen.
Gemeenteraden reserveren minder dan 1 procent van het gemeentelijk budget voor opleiding, onderzoek (Rekenkamer, accountant) en ondersteuning (griffie) door en voor de raad. Is er door uw raad voor opleiding, onderzoek en ondersteuning voldoende gereserveerd?
Zeer waarschijnlijk niet. Ik zou dat na moeten zoeken, ga het aan de griffier vragen.
Mijn ervaring is dat een vergoeding voor een training of cursus niet automatisch wordt toegewezen.
Wat is volgens u nodig om de gemeenteraad krachtiger en relevanter te maken?
Meer gesprek voorafgaand aan het opstellen van een definitief raadsvoorstel, zowel met de inwoners als met alle raadsleden. Een meer open houding van het college en nieuwsgierigheid en contact bij ambtenaren naar de inbreng vanuit de bevolking en vanuit de raad op onderwerpen in de voorbereidende fase. Het contact tussen raadsleden en ambtenaren is tot een minimum terug gebracht. De voorbereidingen geschiedden merendeels buiten het gezichtsveld van zowel inwoners als raadsleden.
Stelling: In mijn gemeente zijn er voldoende mogelijkheden om integriteitsschendingen aan te pakken. Wat vindt u?
De mogelijkheden zijn er wel maar de weerstand om er gebruik van te maken is er ook. Toedekken of niet ter sprake brengen zijn manieren waarop we de sfeer onderling leefbaar houden, maar dat kan een veenbrand veroorzaken.
Stelling: Het is mogelijk om het raadswerk goed te doen in minder dan 12 uur per week. Wat vindt u?
Minder lijkt mij niet mogelijk. Alleen het lezen van alle stukken, de media, de social media (24/7) voorbereiding met fractie en steunfractie, de raads- en commissie vergaderingen kost al meer uren.
Stelling: het vertegenwoordigen van ideeën en emoties van inwoners is voor raadsleden belangrijker dan inhoudelijke kennis. Wat vindt u?
Er moet een goed evenwicht zijn tussen ratio en emotie. Te veel besturen op basis van meningen en niet op basis van feiten is een gevaar voor de stabiliteit en continuïteit van bestuur. De ene week zus de andere week zo besluiten is niet helpend voor het vertrouwen in het lokaal bestuur. Er dient een herkenbare argumentatie te worden gebruikt.
Bent u tevreden over de controle en invloed van de raad op de regionale samenwerkingsverbanden van uw gemeente. Zo ja, waarom; zo nee, waarom niet?
Helemaal niet. De besluiten worden door de collegeleden vanuit de betrokken gemeenten genomen zonder vooraf afstemming met de raad. Ook de invloed die de vertegenwoordiger van de eigen gemeente heeft in de regionale verbanden is marginaal, waardoor het gevoel ontstaat dat er bestuurd wordt voor ons, over ons, maar zonder ons.
Onlangs is een nieuwe periode met een nieuwe raad aangevangen. Wat zijn uw doelen voor de komende periode?
Meer contact met de inwoners, meer burgerkracht en burgermacht organiseren. Elke maand een belangrijk onderwerp via de medio onder de aandacht brengen bij de inwoners. Een bijdrage leveren aan de ontwikkelingen in het sociaal domein en de omgevingswet. De uitwerking van de aangenomen moties en toezeggingen strak volgen. De samenwerking in de raad verbeteren.
Wat is uw belangrijkste advies voor nieuwe raadsleden?
Maak uitgebreid kennis met de mede raadsleden en vraag hen naar hun politieke overtuigingen en gedachtengoed. Daarmee weet je van waaruit jouw collega’s denken, kiezen en handelen.
