Zouden raadsleden geen deeltijdpolitici moeten worden zodat ze hun rol goed kunnen vervullen?
Manon Fokke, Maastricht
Manon Fokke
Gemeente Maastricht
Naam: Manon Fokke
Raadslid in de gemeente: Maastricht
Raadslid sinds: maart 2018 (was eerder raadslid van maart 2006 tot en met oktober 2012, was van september 2012 tot en met maart 2017 lid van de Tweede Kamer)
Partij: PvdA
Hoofdberoep: Studentendecaan aan de Universiteit Maastricht
Twitter: @manonfokke
Facebook: Manon Fokke
Wie bent u en wat voor gemeenteraadslid bent u?
Manon Fokke, 42 jaar, inmiddels 22 jaar woonachtig in Maastricht en trotse moeder van Anne & Berend. In het dagelijks leven studentendecaan en fractievoorzitter van de PvdA in Maastricht. Bewust gekozen om na 4,5 jaar de Tweede Kamer achter me te laten en terug te gaan naar de politiek die het dichtst bij de burger staat.
Ik ben een mensenmens en ben in het lokaal bestuur dan ook het beste op mijn plek. Je kunt heel direct individuele dingen voor mensen doen en daarnaast een bijdrage leveren aan sterk en sociaal beleid waar alle mensen in Maastricht profijt van kunnen hebben. Tijdens de begrotingsbehandeling heeft de PvdA zich bijvoorbeeld hard gemaakt voor betere betrokkenheid van de burger bij besluiten en vonden wij dat het geld uit de stroppenpot (geld ter compensatie van de tekorten op de WMO en de Jeugdzorg) extra moet worden ingezet op Jeugdzorg en WMO. Helaas heeft de coalitie, met onder andere de SP, hier niet voor gekozen. Dat betekent dat dit geld feitelijk ook gewoon in lantaarnpalen geïnvesteerd kan worden.
De gemeenteraad is het hoogste politieke orgaan. Beleeft u dat ook zo en wat betekent dat voor u?
Volksvertegenwoordiger is een belangrijke en eervolle functie, maar ook één met verantwoordelijk. Je zit er immers niet voor jezelf, maar om goede dingen voor Maastricht te doen en dat is lang niet altijd makkelijk.
Ik hecht niet aan rangen en standen. Het hoogste orgaan zijn kan dus nooit een doel op zich zijn. Ik vraag me wel af wat er in praktijk terecht is gekomen van het dualisme in gemeenten? Zit de raad echt aan het stuur? Is het raadswerk niet zo complex geworden dat er toch wel een grondige discussie over de herinrichting van het lokaal bestuur nodig is? Zouden raadsleden geen deeltijdpolitici moeten worden zodat ze hun rol goed kunnen vervullen? Kortom, ik maak me voor de toekomst wel zorgen over het lokaal bestuur.
Op welk onderwerp of thema maakt u deze raadsperiode het verschil?
Burgerparticipatie, oftewel burgers meer betrekken bij besluitvorming, de buurten in Maastricht weer centraal stellen en aanpakken van armoede en dan met name ook de aanpak van armoede onder kinderen. De PvdA hoopt dat we deze periode eindelijk in Maastricht ook een kinderburgemeester kunnen installeren. Het is immers van belang om de jeugd al heel vroeg te betrekken bij de politiek. Politiek is immers van en voor ons allemaal.
Vindt u dat de raadsvergoeding voor het raadswerk passend is?
Ja, ik vind het in mijn gemeente passend. Ik ben echter blij dat er eindelijk is gekeken naar de raadsvergoedingen van raadsleden in kleinere gemeenten, want dat was echt niet in verhouding.
Er is kritiek op de kwaliteit van de raad en raadsleden. Trekt u zich die kritiek aan?
Ja, want kritiek op volksvertegenwoordigers is uiteindelijk ook kritiek op mij. Het beeld dat mensen over politici hebben, is over het algemeen niet erg positief. Het is aan ons allen om daar iets aan te doen, om je daar tegen te wapenen en ook de discussie aan te gaan omdat je je niet alles hoeft te laten zeggen. Ook het ministerie van BZK zou daar misschien een prominentere rol in kunnen gaan spelen.
Ik denk dat de meeste raadsleden heel hard werken en bevlogen en betrokken volksvertegenwoordigers zijn, die vanuit hun eigen politieke opvattingen het beste voor hun gemeente willen.
Zouden raadsleden geen deeltijdpolitici moeten worden zodat ze hun rol goed kunnen vervullen?
Is de rol van de raad veranderd door de nieuwe taken voor zorg, ondersteuning en participatie? Zo ja, wat is er anders? Zo nee, waarom niet?
Ja, nog meer gemeenschappelijke regelingen, nog meer overleg. Ik denk dat raadsleden af en toe zo bedolven worden onder stapels papier, dat ze echt door de bomen het bos niet meer zien. Tel daarbij op dat er in bijna alle gemeenteraden enorme sprake is van een politiek versnipperd landschap. Je zult dus als individueel raadslid hele duidelijke keuzes moeten maken waar je wel of niet op wil inzetten.
Wat betekent de invoering van de Omgevingswet voor de raad?
Het is een belangrijke wet die over heel veel fysieke dingen gaat o.a. ruimtelijke ordening, verkeer, water, daarnaast gaat de Omgevingswet ook vooral over participatie. Het is dan ook bij uitstek een wet waarbij de raad moet zorgen dat de burger goed in de positie wordt gebracht. Zorg dat de mensen in de gemeente ook echt in stelling worden gebracht bij de totstandkoming van de omgevingsvisie. Ga de buurten in en bespreek met mensen wat ze willen en vertaal dat vervolgens naar de visie. Laat de omgevingsvisie dus ook vooral een heel herkenbaar document zijn voor mensen in een gemeente. Het vergt ook vooral een andere manier van denken voor een gemeente. Het is aan de raad om dat proces kritisch te volgen.
Gemeenteraden reserveren minder dan 1 procent van het gemeentelijk budget voor opleiding, onderzoek (Rekenkamer, accountant) en ondersteuning (griffie) door en voor de raad. Is er door uw raad voor opleiding, onderzoek en ondersteuning voldoende gereserveerd?
Ik denk dat we goed met elkaar in gesprek moeten over de vraag wat nodig is voor krachtige en sterke gemeenteraden. In heel veel raden zie je dat coalities te makkelijk rekenkamers wegbezuinigen of verder bezuinigingen op het budget van de raad. Dat is natuurlijk de dood in de pot, dan is er van enig dualisme helemaal geen sprake meer. Het zou dan ook goed zijn om na 15 jaar dualisme eens de balans op te maken. Waar staan we en wat hebben we nodig voor krachtige gemeenteraden van de toekomst?
Wat is volgens u nodig om de gemeenteraad krachtiger en relevanter te maken?
Zie hierboven.
Stelling: In mijn gemeente zijn er voldoende mogelijkheden om integriteitsschendingen aan te pakken. Wat vindt u?
Ja, die zijn er. Laten we hopen dat het echter niet nodig is om er gebruik van te maken.
Stelling: Het is mogelijk om het raadswerk goed te doen in minder dan 12 uur per week. Wat vindt u?
Gelet op alle taken en verantwoordelijkheden die gemeenten op dit moment hebben, lijkt me dat niet aan de orde. Als je je werk als volksvertegenwoordiger goed wil doen, dan ben je fors meer tijd kwijt.
Stelling: het vertegenwoordigen van ideeën en emoties van inwoners is voor raadsleden belangrijker dan inhoudelijke kennis. Wat vindt u?
Nee, allebei is belangrijk. Politiek kan niet zonder emotie, omdat politiek over heel belangrijke dingen gaat die mensen heel direct kunnen raken. Om echter voor nu en in de toekomst zaken goed te kunnen regelen, is het wel nodig om te weten wat werkt en wat niet. Daar zal je dan toch vaak de nodige kennis van de materie voor moeten hebben.
Bent u tevreden over de controle en invloed van de raad op de regionale samenwerkingsverbanden van uw gemeente. Zo ja, waarom; zo nee, waarom niet?
Nee, dat ben ik niet. De gemeenteraad van Maastricht wordt soms gewoon te laat geïnformeerd en dan is het vaak stikken of slikken. De raad zal dus meer de tanden moeten laten zien en zelf kijken op welke manier je meer invloed kunt krijgen. Gelukkig zijn er veel mooie voorbeelden van regio’s waar regionale samenwerking echt een laagdrempelige invulling heeft gekregen. Zie bijvoorbeeld in de Drechtsteden of in de Achterhoek. Het wordt tijd dat de raden in Zuid Limburg daarvan leren en die modellen gaan toepassen. Samen sta je immers sterk.
Onlangs is een nieuwe periode met een nieuwe raad aangevangen. Wat zijn uw doelen voor de komende periode?
Burgerparticipatie: de politiek moet echt naar de burger toe en niet voor, maar met mensen denken. In Maastricht leven veel mensen in armoede, dat moet en kan anders. Deze periode zal dus echt werk moeten worden gemaakt om er iets aan te doen. En dat geldt met name ook voor wat betreft het aantal kinderen dat in armoede opgroeit.
Wat is uw belangrijkste advies voor nieuwe raadsleden?
Blijf jezelf. Mensen zijn (vaak) gekozen op basis van hun kunnen en expertise. Ga je niet ineens anders gedragen als je in de gemeenteraad zit. En zit niet te veel in de raadzaal te vergaderen, maar ga naar buiten. Je bent er immers voor de burger.
