Rien van der Velde

Raadslid sinds: 2010
Partij: PvdA-GroenLinks
Hoofdberoep: tijdelijk Tweede Kamerlid PvdA
Twitter: rienvandervelde 
Facebook: rienvdveldepvda

De gemeenteraad is het hoogste politieke orgaan.  Beleeft u dat ook zo en wat betekent dat voor u?

Ik beleef het niet zo, terwijl het feitelijk wel zo is. Raadsleden hebben last van beeldvorming over het college van Burgmeester en Wethouders. Het college profileert zich als het hoogste orgaan. Dit is onterecht, omdat de raad dit feitelijk is. Toch is het begrijpelijk, omdat het college het beleid uitvoert en het symbool is voor deze uitvoering. Dit werkt door in het systeem van de raad. De raad gedraagt zich gedurende de raadsperiode onvoldoende naar zijn kaderstellende en voorschrijvende rol. Daarnaast hebben de raadsleden van een gemeente als de onze geen beschikking over beleidsmedewerkers en/of fractie-ondersteuning. Al dan niet summier. Het niet effectief evenknie op inhoud van het college zorgt ervoor dat je niet beleeft dat je het machtigste orgaan bent. Daar komt bij dat niet alle raadsleden in staat zijn om een volwaardige volksvertegenwoordiger te zijn. Dit heeft effect op de gehele raad. De keten is tenslotte zo sterk als de zwakste schakel.

Op welk onderwerp of thema maakt u deze raadsperiode het verschil? 

Wij maken als kleine fractie van twee personen op diverse onderwerpen het verschil. Op onderwerpen als wijk -en buurtgericht werken, armoede –en minimabeleid, werkgelegenheid, integratie van vluchtelingen, kindcentra, decentralisatie zorg, duurzaamheid & energietransitie en taalontwikkeling maken wij met moties en vragen met toezeggingen vanuit een constructieve, niet polariserende houding het verschil.

Hoeveel tijd besteedt u per week aan het raadswerk? 

Ik zit op het gemiddelde van 15/16 uur per week, maar raadslid ben je ook 24 uur per week. Buurthuisbezoek en cafébezoek reken ik hier niet toe. Het inwonerscontact vind ik wezenlijk. In een gemeente met een grote oppervlakte en 46.000 inwoners met de stad Emmeloord en 10 dorpen is dat niet makkelijk.

Vindt u dat de raadsvergoeding voor het raadswerk passend is? 

Deze vind ik niet passend en niet in overeenstemming met de inzet en verantwoordelijkheid. Het is bizar dat een raadslid in Almere 2 of 3 keer zoveel vergoeding krijgt. De inzet, de tijdsbesteding en de verantwoordelijkheid van raadsleden van grotere gemeenten is op basis van mijn waarneming hetzelfde. Bovendien is het raadswerk mede ook door de decentralisaties complex en qua inhoud zwaarder geworden. Dit vraagt nogal wat van raadsleden.

Er is kritiek op de kwaliteit van de raad en raadsleden. Trekt u zich die kritiek aan? 

Ja, er is kritiek op de kwaliteit en functioneren van raadsleden. Dit is niet hetzelfde. Ik ervaar dat vaak de kwaliteit van raadsleden niet in overeenstemming is met wat van hun wordt gevraagd ten aanzien van een onderwerp. Dit is vooral zorgelijk bij alles dat te maken heeft met werk & inkomen, het zorgdomein en tal van regio/gemeenschappelijke regelingen. De omgevingswet kan er ook één worden. Zodra er meer onderbouwing en analyse nodig is, wordt het lastig. Het functioneren in een debat is een andere lastige kwestie. Betogen en debatteren op basis van “goed gestrikte veters” blijkt lastig. Dit verwijd ik de raadsleden niet. Het heeft te maken met het feit dat we ook bij onze lokale democratie voor een dubbeltje op de eerste rij willen zitten. Een goed functionerende democratie mag wat kosten.  

De keten is tenslotte zo sterk als de zwakste schakel.

Is de rol van de raad veranderd door de nieuwe taken voor zorg, ondersteuning en participatie? Zo ja, wat is er anders? Zo nee, waarom niet?  

Ja, de rol van de raad is wezenlijk veranderd. De kader stellende rol  is diverser geworden door decentralisaties en de toename van gemeenschappelijke regelingen. Ook de controlerende rol van de raad is veranderd door de gemeenschappelijke regelingen, de wijze waarop decentralisaties lokaal vorm en inhoud krijgen en de complexiteit van wet- en regelgeving. Daarnaast en last but not least is de veranderende wijze van communiceren en betrokkenheid van inwoners bij lokale politiek ingewikkelder geworden. Dit laatste raakt ook de mondigheid van inwoners, de interactie via de sociale media en de roep om en noodzaak van fysieke zichtbaarheid in de raad. De initiatiefnemende en innovatieve rol van de raad, die wenselijk en noodzakelijk is, staat onder druk, omdat er constant nieuwe ontwikkelingen, kennis en inzichten voordoen tijdens de raadsperiode. Dit kost meer tijd en expertise dan een aantal jaar geleden.

Wat betekent de invoering van de omgevingswet voor de raad?  

Dit vraagt van raadsleden een verandering in hun kader stellende, controlerende en opdrachtgevende rol, omdat de omgevingswet het Rijk, de Provincie en de Gemeente dwingen om samen een omgevingsvisie te maken. Inwoners van de Noordoostpolder hoeven met de wet slechts één keer een vergunning aan te vragen. Ook krijgen raadsleden meer te maken met initiatieven en ideeën van particulieren en dit vraagt om een competentie om samen met inwoners voorstellen naar de raad te brengen en ook in te zetten op mogelijkheden. Bij de beoordeling van nieuwe plannen wordt het ‘ja, mits’ in plaats van ‘nee, tenzij’. Voor mij betekent dat nog meer naar buiten en minder in de raadszaal, en politiek bedrijven op basis van meer gelijkwaardigheid. De interactieve verbinding met de inwoners kunnen leggen is en wordt belangrijker.

Gemeenteraden reserveren minder dan 1 procent van het gemeentelijk budget voor opleiding, onderzoek (Rekenkamer, accountant) en ondersteuning (griffie) door en voor de raad. Is er door uw raad voor opleiding, onderzoek en ondersteuning voldoende gereserveerd? 

Hier zitten belangrijke randvoorwaarden voor succes als raad en raadslid. Het budget voor scholing, beleidsondersteuning en onderzoek is veelal sober. De omgevingswet en de decentralisaties vragen om een herziening van deze verhouding. Reken daarbij de veranderende wijze van communiceren als gevolg van internet en sociale media. Het ontbreekt aan journalistieke lokale media, terwijl dit noodzakelijk is. Ik vind dat de raadondersteuning volstrekt achterloopt bij de actualiteit.

De Nederlandse Vereniging van Raadsleden stelt zich tot doel om de positie van gemeenteraden en raadsleden sterk en krachtig te maken, onder het motto De Raad Doet Er Toe. Wat is volgens u nodig om de gemeenteraad krachtiger en relevanter te maken? 

Wettelijk is de gemeenteraad relevant. Ten eerste moet het duale stelsel scherp worden gehandhaafd. Ten tweede moeten inwoners meer betrokken worden door burgermoties, burgervoorstellen en idem dito moet de begroting, digitale mogelijkheden en experiment niet schuwen. Daarnaast moet er worden geïnvesteerd in de griffie. Ten vierde moet de vergoeding van raadsleden omhoog zodat het loont om vrijgesteld te worden van je werk. Ten vijfde scholing en tenslotte meer factiebudget voor gemeentefracties.

Stelling: het vertegenwoordigen van ideeën en emoties van inwoners is voor raadsleden belangrijker dan inhoudelijke kennis. Wat vindt u? 

Het één gaat niet zonder het ander. Het gaat om raadsleden die met verstand van zaken, luisteren, inspireren en in staat zijn om via samenwerking in en buiten de raad met inwoners de toekomst van de gemeente kunnen vormgeven.

Stelling: Raadsleden zijn de ambassadeurs van de lokale democratie. Wat vindt u? 

Ja mits; zie hierboven.

Bent u tevreden over de controle en invloed van de raad op de regionale samenwerkingsverbanden van uw gemeente. Zo ja, waarom; zo nee, waarom niet? 

Nee. Ten eerste omdat de raad onvoldoende haar rol pakt van kader stellen. Ten tweede, omdat het college te weinig in staat kan worden gesteld om eerst kaders te stellen in termen van nut en noodzakelijke samenwerking. Bij wettelijk opgelegde samenwerking kan de raad onvoldoende in staat worden gesteld door het college om tijdig de input te leveren. In de Noordoostpolder zijn we hier inmiddels in bijgeschoold.

Gaat u bij de volgende raadsverkiezingen door als raadslid? 

Dat is geen gegeven weg. Dit wordt altijd bepaald door de leden.

Wat is uw belangrijkste advies voor nieuwe raadsleden? 

Raadswerk begint door te luisteren en te praten in je wijk of dorp en te beseffen dat je lokaal volksvertegenwoordiger bent en dat is geen bijbaan. En zonder visie, debatvaardigheden en humor wordt het lastig.