Richt je op (onderlinge) samenwerking, zonder je politieke principes overboord te zetten, tot heil van je samenleving
Roelf van der Woude, Heerenveen
Roelf van der Woude
Gemeente Heerenveen
1. Waarom ben je raadslid geworden?
1. Verbetering en versterking van de rol van de raad.
2. Meer dan alleen via het vrijwilligerswerk de belangen van inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven behartigen.
2. De gemeenteraad is het hoogste politieke orgaan. Beleef je dat ook zo?
Ja, in Heerenveen meer en meer. De raad neemt steeds meer op eigen initiatief uitdrukkelijk het eigenaarschap, ook het college brengt meer en meer de raad tijdig in positie om zijn rol te kunnen pakken.
3. Wat is volgens jou nodig om de gemeenteraad krachtiger en relevanter te maken?
1. Een (nog) sterker bemande griffie zowel in kwalitatieve als in kwantitatieve zin. Van proces, naar strategische griffie. In Heerenveen is ruim twee jaar geleden die koerswijziging met succes ingezet.
2. De fracties in de raden zouden zich meer moeten richten op onderlinge samenwerking met achterlating van de begrippen “oppositie/coalitie”.
3. Bewustwording van de eigen rollen en dus vaker het eigenaarschap opeisen, niet wachten tot “het college met iets komt”.
4. Sturen op hoofdlijnen in plaats van “de waan van de dag”.
4. Wat heeft je raad ondernomen om meer grip op regionale samenwerkingsverbanden en verbonden partijen te krijgen?
1. Regelmatig (1 à 2 x per jaar) overleg met de top van een dergelijke organisatie.
2. In samenspraak met het college veel scherper inzoomen op de inhoud van begroting en rekeningen, ook niet schromen zienswijzen in te dienen.
5. Elke gemeente geeft op haar eigen manier invulling aan burgerparticipatie. Kun je het beste voorbeeld uit je gemeente geven?
Herenveen beschikt over een Thematisch Raadsakkoord (naast een Hoofdlijnenakkoord van de college steunende partijen) met twee experimentele thema’s.
1. De voorbereiding van een plan tot verbetering van het centrum van Heerenveen middels een Burgertop. Dat eindigde met een raadsbesluit; dus een beetje het oude stramien. Maar alle voorstellen uit het Burgerbesluit werden een-op-een door de raad overgenomen en tot de eerste stap naar uitvoering (met de middelen) is inmiddels besloten.
2. Een experimentenfonds (LEEF) voor projecten ten behoeve van de energietransitie, afkomstig uit de samenleving. Vooraf stelde de raad de kaders vast, alsmede de middelen (100.000 euro voor max 5 experimenten in 2021 en idem in 2022). Vervolgens heeft de raad het losgelaten en ziet nu van afstand toe hoe dit experiment verloopt.
3. Alle door de raad in gang gezette processen (en ook die van het college), waar de samenleving op één of andere manier wordt betrokken, worden permanent gemonitord door studenten van de NHL Stendenhogeschool, zodat er ook een leereffect kan ontstaan.
6. Gemeenteraden reserveren minder dan 1% van het gemeentelijk budget voor opleiding, onderzoek en ondersteuning (griffie) door en voor de raad. Is er door jouw raad hiervoor voldoende gereserveerd?
Bij de aanvang van deze raadsperiode heeft de raad van Heerenveen bewust gekozen voor een andere taakinvulling. Daarbij heeft de raad ook de consequentie genomen meer middelen vrij te maken voor een anders functionerende griffie. Ook tijdens de Corona-periode heeft de raad zijn verantwoordelijkheid voor een blijvend op een hoog niveau van functioneren van de griffie genomen.
7. Als de burgemeester direct gekozen zou worden door de inwoners, wat verandert dit dan volgens jou aan de verhouding tussen de raad en de burgemeester?
De burgemeester wordt dan naar mijn mening een politieke functie, waarmee zijn/haar onafhankelijkheid (tussen de partijen staan) in het gedrang komt. In mijn beleving komt dan ook de vraag aan de orde of zo’n burgemeester nog wel voorzitter van de raad kan zijn. Mijns inziens zal een gekozen burgemeester onherroepelijk een grondige wijziging van de verhoudingen tussen hem/haar en de raad tot gevolg hebben.
"De raad neemt steeds meer op eigen initiatief uitdrukkelijk het eigenaarschap"
8. Hoe ervaar je de ondersteuning door de griffie en waar zie je eventuele verbeteringen?
De ondersteuning van de griffie in Heerenveen is top. Dit is ook, wat ik (als voorzitter van de Werkgeverscommissie) van vrijwel alle raadsleden terug krijg. Bijvoorbeeld: onze griffie zorgde ervoor dat de raad van Heerenveen (vrijwel) de eerste gemeente in Nederland was die tijdens de digitale raadsvergadering ook digitaal kon en mocht besluiten.
Natuurlijk kan het altijd beter, ook in Heerenveen. Omdat de Heerenveense griffie zich (mede) kenmerkt door zeer flexibel te zijn. Maar ook met een hele hoge werkdruk is het nog wel eens moeilijk de juiste vrouw of man op de juiste plaats te krijgen. (Een strategische griffie werkt toch dynamischer en pro-actiever dan een proces gerichte griffie). We gaan immers minimaal voor een 8, ongeacht de functie.
Graag zou ik zien dat er nog een strategisch raadsadviseur aan het griffieteam wordt toegevoegd. Maar aangezien ook in Heerenveen het geld niet tegen de plinten opklotst, zal deze wens nog een tijdje op de plank blijven liggen tot betere tijden, dan wel een nieuwe raadsperiode.
9. Stelt jouw gemeenteraad een overdrachtsdocument voor de nieuwe raad na maart 2022 op? Zo ja, wat zou jij de nieuwe gemeenteraad willen meegeven in een overdrachtsdocument?
Ja, die verwachting heb ik wel. Adviezen:
1. Richt je op (onderlinge) samenwerking, zonder je politieke principes overboord te zetten, tot heil van je samenleving.
2. Stop onmiddellijk (met dubbel d en dubbel l) met het coalitie-oppositie denken (en handelen).
3. Probeer te experimenteren met nieuwe vormen van democratie, passend bij jouw gemeente.
10. Welke factoren bepalen voor jou de keuze om wel of niet door te gaan als raadslid bij de komende verkiezingen?
Vindt mijn vrouw het goed? Wil mijn partij mij nog een keer kandideren?
11. Als je doorgaat, ben je dan beschikbaar als wethouder?
Nope!!! No way!!!
12. Terugblikkend op je hele raadslidmaatschap, op welke van je prestaties ben je het meest trots? Wat vind je tot nu toe je beste prestatie?
Het opheffen van de gemeente, waar ik mijn eerste twee periodes als raadslid heb gefunctioneerd. En de totstandkoming van een Thematisch Raadsakkoord in 2018, nadat een uitnodigende motie van mij in die zin unaniem werd aangenomen. En die laatste vind ik zelf, in één adem met het vorm geven van een ‘bij de wensen en ambities van de raad passende’ griffie.
13. Wat is de beste tip die je een nieuw raadslid zou geven?
Als met “nieuw” wordt bedoeld: een raadslid zonder ervaring in de raad: luisteren, luisteren, luisteren en maak je het lezen van stukken op hoofdlijnen je eigen.
