De maatschappij zijn we samen en maken we samen. Daarom vind ik het belangrijk dat er een sterke gemeenschap en betrouwbare overheid is, die oog heeft voor iedereen en opkomt voor kwetsbare doelgroepen.
Tobias Holtman, Aalten
Tobias Holtman
Gemeente Aalten
Naam: Tobias Holtman
Raadslid in de gemeente: Aalten
Raadslid sinds: september 2019
Partij: ChristenUnie
Hoofdberoep: Bestuurs- en directieadviseur bij het Instituut Fysieke Veiligheid
Twitter: Tobias Holtman
Instagram: Tobias Holtman
LinkedIn: Tobias Holtman
Waarom bent u raadslid geworden?
Omdat ik mij graag wil inzetten voor de samenleving en een positieve bijdrage wil leveren aan de maatschappij, vanuit een visie waarbij de mens en het samen leven centraal staat. De maatschappij zijn we samen en maken we samen. Daarom vind ik het belangrijk dat er een sterke gemeenschap en betrouwbare overheid is, die oog heeft voor iedereen en opkomt voor kwetsbare doelgroepen.
De gemeenteraad is het hoogste politieke orgaan. Beleeft u dat ook zo?
De gemeenteraad is inderdaad het hoogste politieke orgaan in de gemeente, die verschillende belangen afweegt en waar belangrijke besluiten voor de samenleving genomen worden. Dat ervaar ik ook echt zo. Tegelijk moeten we ook onderkennen dat het in feite gaat om een samenspel van verschillende organen, zoals het college van B en W (en het ambtelijk apparaat), maar ook met omliggende gemeenten, andere bestuurslagen en andere platforms. Vanuit die gremia worden veel onderwerpen op de politieke agenda gezet en daarmee zijn zij mede bepalend voor wat in de gemeenteraad aan de orde komt. Ook worden onderwerpen door diverse samenwerkingsverbanden geagendeerd, zoals op het gebied van veiligheid en het sociaal domein, die een belangrijke rol spelen in het beleid.
In de Achterhoek werken overheid, ondernemers en maatschappelijke organisaties intensief samen in een unieke triple helix-structuur. Doel hiervan is slagkracht en besluitvaardigheid om de regio sterk te houden. Ook de gemeente Aalten maakt hier onderdeel van uit; op bestuurlijk niveau wordt er samenwerkt in de zogenaamde Achterhoek Raad, Achterhoek Board en diverse thematafels. Reden hiervan is dat diverse opgaven – zoals op de gebieden wonen, werken en bereikbaarheid – voor de Achterhoekse gemeenten (grotendeels) hetzelfde zijn; bundeling van krachten kan hieraan een positieve bijdrage leveren. De deelnemende gemeenten (en daarmee de lokale gemeenteraden) blijven hun autonomie en bevoegdheden behouden, maar desondanks is het van belang om gemeentegrens overstijgend te denken.
We zitten in de tweede helft van de raadsperiode. Wat zijn uw doelen om het restant van de raadsperiode tot een succes te maken?
De gemeente Aalten werkt sinds de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 met een raadsbreedprogramma, iets dat voor onze gemeente nieuw was. Dit heeft geresulteerd in een mooi raadsprogramma en uitvoeringsplan, dat op verschillende onderdelen op schema ligt. Een voorbeeld hiervan is het werken met een nieuwe werkwijze voor de gemeenteraad, met als centrale doel de kwaliteit van besluitvorming te bevorderen. Deze nieuwe werkwijze is in de afgelopen periode uitgerold en we zitten tegenwoordig in de pilotfase. Ik zou het een mooi resultaat vinden als dit een succes wordt.
Eén van de belangrijkste aspecten dat in de komende nog moet worden opgepakt, en waar de ChristenUnie groot voorstander van is, is het element burgerparticipatie. Hier moet verder handen en voeten aan gegeven worden. Gemeenten, waaronder de gemeente Aalten, worden de komende jaren geconfronteerd met andere vragen en eisen van de samenleving. De gemeenteraad is de verbinding tussen de samenleving en het gemeentebestuur. Die verhouding is aan verandering onderhevig. Het is daarom belangrijk dat burgers tijdig, nauw en actief betrokken worden als het gaat om toekomstig beleid. Dat gaat verder dan enkel het opnemen van een paragraaf over participatie in raadsvoorstellen; er moet een fundamentele discussie plaatsvinden over hoe de samenleving in de toekomst wordt betrokken bij actuele vraagstukken en politieke besluitvorming.
Daarnaast moeten we onderkennen dat de impact van de coronacrisis op de samenleving en overheid enorm is en dat deze impact, zowel sociaal-maatschappelijk als economisch alsmaar groter wordt. Daarnaast brengt deze crisis een enorme onzekerheid met zich mee, voor alles en iedereen. Ook voor de gemeentebegroting wordt het een enorme opgave om dit in goede banen te begeleiden.
Het is daarom van belang dat we elkaar vasthouden en dat het gemeentebestuur zich richting de samenleving faciliterend en dienend opstelt, met oog voor de menselijke maat. De coronacrisis zorgt voor een (nog) grotere ongelijkheid tussen groepen en juist voor kwetsbare doelgroepen in de samenleving wordt dit groter.
Al deze aspecten, van participatie, het behouden van een vitale en leefbare samenleving en financieel gezonde situatie voor de gemeente zijn belangrijke opgaven voor de komende periode.
De impact van de coronacrisis op de samenleving en overheid is enorm. Het is daarom van belang dat we elkaar vasthouden en dat het gemeentebestuur zich richting de samenleving faciliterend en dienend opstelt, met oog voor de menselijke maat.
Gemeenteraden reserveren minder dan 1 procent van het gemeentelijk budget voor opleiding, onderzoek (Rekenkamer, accountant) en ondersteuning (griffie) door en voor de raad. Is er door uw raad voor opleiding, onderzoek en ondersteuning voldoende gereserveerd?
Ten aanzien van ondersteuning door de griffier heb ik niet de indruk dat dit momenteel tekort schiet. De ondersteuning van de raad is in onze gemeente goed georganiseerd en is van kwalitatief hoog niveau. Wel is door de gemeenteraad van Aalten een werkgroep (bestaande uit raadsleden) in het leven geroepen die zich buigt over het vraagstuk hoe raadsleden zich verder kunnen ontwikkelen, zowel op het gebied van kennis als vaardigheden. Deze werkgroep heeft onder meer de competentiescan voor de raadsleden (van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden) uitgezet en gaat kijken naar welke specifieke opleidingsbehoefte er is. Dit traject wordt in de komende periode verder uitgewerkt.
Waar ziet u eventuele mogelijkheden tot verbetering van de ondersteuning van raadsleden door de griffie(r)?
Politiek is keuzes maken en dat betekent het maken van afwegingen. In diverse raadsvoorstellen is deze afwegingsruimte in mijn optiek met enige regelmaat (te) gering, omdat het college vaak een bepaalde (voorkeurs)variant heeft uitgewerkt. Persoonlijk zou ik daarom sterk de behoefte hebben dat er alternatieven/keuzes voor beleid worden onderzocht en uitgewerkt. Volgens mij zou de griffier hierin een belangrijke rol kunnen spelen, zodat voor de gehele gemeenteraad, aanvullende inzichten en scenario’s voorhanden zijn. Veel onderwerpen vragen immers een bepaalde expertise en daarbij komt dat factor tijd bij ieder raadslid een aandachtspunt is.
Wat is volgens u nodig om de gemeenteraad krachtiger en relevanter te maken?
Een goede verbinding met de samenleving, een duidelijke (en geprioriteerde) bestuurlijke agenda en een effectieve vergadersystematiek. Dit betekent onder meer dat politiek voor burgers actueel, aansprekend en begrijpelijk is en dat de gemeenteraad goed te bereiken is. Daarnaast is vertrouwen in de politiek een essentiële voorwaarde, terwijl het vertrouwen in de politiek en in de overheid onder druk staat.
Steeds meer beslissingen vinden plaats in regionale samenwerkingsverbanden. Hoe zou u de controle en invloed van de raad op regionale samenwerkingsverbanden willen verbeteren?
Ik zou het een goed initiatief vinden dat voor verschillende regionale samenwerkingsverbanden raadscommissies worden ingesteld, bestaande uit raadsleden van de deelnemende gemeenten. Deze raadscommissies spreken van tijd tot tijd over de gang van zaken over de betreffende verbanden en zijn het voorportaal voor de gemeenteraden.
De Regionale Energiestrategie (RES) is een belangrijk en complex dossier. Hoe zorgt u ervoor dat u als raadslid bepaalt wat er nodig is in het RES-proces?
De Regionale Energiestrategie is een belangrijk instrument om de klimaatdoelen te bereiken. Het idee achter de RES en de oorspronkelijke gedachte achter hoe de RES tot stand zou moeten komen sprak mij in het begin aan. Het zou immers gaan om een bottom-up benadering, vanuit de samenleving en gemeenten. Het creëren van draagvlak en acceptatie bij maatschappelijke partners (burgers, bedrijven, groene partijen, netbeheerders) in de regio waren hierbij belangrijke pijlers. De decentrale overheden zouden hiermee de eigen beleidsruimte behouden, zodat integrale afwegingen gemaakt kunnen worden. Hoe het proces daadwerkelijk is ingevuld vind ik echter verontrustend en staat mijns inziens te ver op afstand van de lokale politiek. De gemeenteraad van Aalten wordt betrokken bij het vaststellen van de definitieve RES in 2021, terwijl het concept medio dit jaar wordt opgeleverd. Er zouden diverse participatiebijeenkomsten voor burgers en ateliers voor raadsleden worden georganiseerd, maar in verband met de coronacrisis zijn deze opgeschort, terwijl het proces (vooralsnog) doorloopt. Dat betekent dat er geen ruimte bestaat om de samenleving en gemeenteraden tijdig te betrekken. Dat zou ik graag anders zien.
Elke gemeente geeft op haar eigen manier invulling aan burgerparticipatie. Kunt u het beste voorbeeld uit uw gemeente geven?
Binnen de gemeente Aalten zijn voor een aantal projecten uitgebreide participatietrajecten opgezet en uitgevoerd, onder leiding van een adviesbureau. Eén van deze trajecten betrof het opstellen van een toekomstvisie voor een bepaald plangebied in de gemeente. Dit heeft geresulteerd in een gedragen visie, waarbij gezamenlijke uitgangspunten en voorkeuren zijn gedefinieerd en een mooi toekomstbeeld is geschetst.
Welk kenmerk van de huidige lokale democratie vindt u belangrijker? Participatie van inwoners of representatie door vertegenwoordigers?
Dat is een dilemma, maar toch kies ik voor de representatie door vertegenwoordigers. De essentie van een democratie is dat burgers volksvertegenwoordigers kiezen, waarmee die vertegenwoordigers het vertrouwen krijgen om belangen af te wegen en een keuze te maken. Ook bij moeilijke, lastige en gevoelige kwesties. Zo zijn in mijn beleving raadgevende referenda geen oplossing bij complexe politieke vraagstukken. Het feit dat de uitslag niet bindend is, levert verwarring en ontevredenheid op. Wel ben ik voor het tijdig en actief betrekken van burgers. Participatie en representatie hoeven elkaar dus niet uit te sluiten, maar zijn belangrijke elementen in de democratie.
De keuze voor een directe verkiezing van de burgemeester door de raad of de inwoners is een stap dichterbij gekomen. Als de burgemeester direct gekozen zou worden, wat verandert dit dan volgens u aan de verhouding tussen de raad en de burgemeester?
Laat ik voorop stellen dat ik persoonlijk geen voorkeur zou hebben om voor het ambt van burgemeester directe verkiezingen te houden, daar is de onafhankelijke rol van de burgemeester mijns inziens te belangrijk voor. Mocht dit in de toekomst wel gaan gebeuren, dan vrees ik dat de politieke kleur van een burgemeester een rol kan gaan spelen. Ook al hoeft dit feitelijk niet zo te zijn, de schijn kan wel gewekt worden en dat zou een negatieve impact kunnen hebben tussen de verhouding in de raad en burgemeester.
Wat is volgens u de waarde van diversiteit voor de raad en het raadswerk?
Hierdoor ontstaan verschillende perspectieven op een vraagstuk en dat werkt verrijkend. Tegelijk is de diversiteit van de gemeenteraad van Aalten wel een aandachtspunt voor de toekomst. Overigens is diversiteit geen doel op zich, maar het gaat erom dat de gemeenteraad een afspiegeling van de samenleving.
Stelling: Agressie, intimidatie of geweld tegen één raadslid is een aanval op de gemeenteraad. Bent u het hiermee eens?
Met deze stelling ben ik het eens. Als raadslid dien je het algemeen belang en als iemand wordt geïntimideerd of bedreigd of te maken krijgt met een andere vorm van ongewenst gedrag omdat diegene raadslid is, dan raakt dat de hele politiek. Ieder raadslid zou dat zich moeten aantrekken en zich daarover moeten uitspreken, ongeacht achtergrond of partijkleur.
Digitalisering speelt een steeds groter wordende rol in de samenleving. Welke kansen biedt digitalisering volgens u voor de lokale democratie?
In de afgelopen weken heeft de digitalisering flinke stappen gezet. Gebleken is dat veel zaken digitaal kunnen worden afgestemd en besproken. Tegelijkertijd denk ik dat, zeker als het gaat om het voeren van debatten en het betrekken van burgers bij bepaalde onderwerpen, fysieke bijeenkomsten van groot belang blijven. Digitalisering lijkt mij daarom een behulpzaam (aanvullend) middel, maar het elkaar ontmoeten en fysieke bijeenkomsten blijven van groot belang voor de lokale politiek. Vanzelfsprekend kan dit in de toekomst veranderen, we moeten dan kijken op welke manier de (lokale) democratie het beste kan worden gediend.
De spoedwet die digitale besluitvorming tijdelijk mogelijk maakt is recentelijk aangenomen. Wat zijn uw ervaringen met digitaal vergaderen en besluiten?
Als raad hebben wij in verband met de coronacrisis de april-ronde niet door laten gaan. Wel hebben diverse digitale vergaderingen (zoals de agendacommissie) plaatsgevonden, maar die waren meer in sfeer van informeren en afstemming. Dit verliep op zich goed, maar ik heb nog geen digitale raadsvergaderingen (inclusief oordeelsvorming en besluitvorming) meegemaakt om hierover een weloverwogen opvatting te hebben.
Hebt u al besloten om bij de volgende verkiezingen door te gaan als raadslid?
Hierover kan ik kort zijn: ja, dat wil ik! Zoals eerder aangegeven ben ik sinds september 2019 raadslid en dat doe ik heel graag. In de afgelopen tijd heb ik diverse dossiers nauw gevolgd en ben ik goed op de hoogte van verschillende (complexe) zaken. Ik zet die kennis en ervaringen graag in na deze raadsperiode. Vanzelfsprekend gaan de leden van onze partij over de kieslijst en vervolgens de stemmers over de stemverdeling.
Kunt u een voorbeeld geven van een succes van uw gemeenteraad waar u trots op bent?
Enkele jaren geleden – voor mijn periode – is door de voltallige gemeenteraad een motie aangenomen, waarin is opgeroepen om al het mogelijke te doen om een bepaald gezin zonder verblijfstatus in Nederland te houden en te zorgen dat er een oplossing gevonden zou moeten voor permanent verblijf. De reden dat ik hierop trots ben is dat, ongeacht achtergronden, partijkleuren, de toenmalige regeringscoalitie of wat dan ook, de menselijke maat hier voorop stond. De hele samenleving én politiek zag naar deze mensen om en gunde hen een verblijfstatus. Overigens is, na een hele lange periode van onzekerheid, alsnog de verblijfsvergunning toegewezen aan dat gezin.
Wat is uw belangrijkste advies voor nieuwe raadsleden?
Kies je belangrijkste onderwerpen, prioriteer en probeer je op de hoofdlijnen te houden. Raadsleden kunnen gewoonweg niet bij alle bijeenkomsten aanwezig zijn en op de hoogte zijn van alle inhoudelijk details. Houd daarbij de rol van de gemeenteraad voor ogen.
