‘Er is veel expertise onder inwoners die benut kan worden door burgerparticipatie.’
Wijnand Jonkers, Houten
Wijnand Jonkers
Gemeente Houten
Naam: Wijnand Jonkers
Raadslid in de gemeente: Houten
Raadslid sinds: 2022
Partij: NatúúrlijkHouten
Hoofdberoep: Projectleider Energietransitie bij de Provincie Utrecht
Waarom ben je raadslid geworden?
Ik zet mij al jaren actief in voor een duurzame samenleving, op mijn werk en privé in de Ecowijk waar ik woon. Toen in onze gemeente een nieuwe partij ontstond, werd ik gevraagd om mee te denken over het thema duurzaamheid in het verkiezingsprogramma. Ik werd daarna enthousiast om me zelf in te zetten om hier ook mee aan de slag te gaan in de gemeenteraad en heb dus positief gereageerd toen ik gevraagd werd om op de lijst te komen voor de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen.
De gemeenteraad is het hoogste politieke orgaan. Beleef je dat ook zo?
Ik ben pas net gemeenteraadslid, dus het is nu nog wat kort om aan te geven of ik dit echt zo beleef. Ik heb met de onderwerpen die tot nu toe besproken zijn wel het gevoel dat het zo is.
Het is wel een probleem dat de gemeenteraad te vaak als sluitstuk wordt gezien, en dat dan haar enige rol is om de volledig uitgewerkte voorstellen goed te keuren. Hierdoor lukt het soms niet om de kaderstellende rol van de gemeenteraad goed vorm te geven. Het is belangrijk dat de gemeenteraad eerder betrokken wordt. Dit vraagt ook een pro-actievere houding van de gemeenteraadsleden zelf.
Wat is volgens jou nodig om de gemeenteraad krachtiger en relevanter te maken?
Ten eerste een goede verbinding met de samenleving: als raadslid ben je volksvertegenwoordiger. Dat moet je serieus nemen. Het is belangrijk om de gemeenschap in te gaan en te voelen wat er speelt onder inwoners van onze gemeente. Dit is wel gelijk een uitdaging aangezien er zoveel op je af komt als raadslid dat je voldoende tijd moet blijven maken om buiten het gemeentehuis actief te zijn.
Ten tweede de pro-actievere houding die ik hiervoor genoemd heb. Door zelf meer initiatief te nemen als gemeenteraad lukt het om op belangrijke thema’s kaders te kunnen stellen, waarmee het college daarna aan de slag kan. Ook hier zit de uitdaging dat de dagelijkse bezigheden van raadsleden ervoor zorgen dat er weinig tijd overblijft om zelf dit initiatief te nemen.
Wat voor type volksvertegenwoordiger ben jij?
Aangezien ik net begonnen ben, moet ik dat nog ontdekken en groeien in mijn rol als gemeenteraadslid. Ik hoop in ieder geval een verbinder op de inhoud te kunnen zijn.
Als partij werken we met expertgroepen van leden die op bepaalde thema’s kennis hebben. We bereiden met hen de inhoud voor die we in de gemeenteraad kunnen bespreken. Ik wil zo de verbinding kunnen leggen tussen wat inwoners van onze gemeente inbrengen en wat besproken wordt in de gemeenteraad. Daarbij wil ik natuurlijk ook de verbinding leggen naar de andere partijen in de raad.
Stelling: ieder raadslid moet in de raads- en commissievergadering kunnen zeggen wat hij/zij wil.
Eens. Raadsleden moeten vrijuit kunnen spreken, natuurlijk wel binnen fatsoenlijke omgangsvormen. Het mag scherp op de inhoud gaan, maar wel op een respectvolle manier.
Overigens vind ik wel dat we met elkaar moeten nadenken of de vrijheid om alles te kunnen zeggen, ook betekent dat je altijd alles moet zeggen. Raadsvergaderingen hebben de neiging om heel lang te duren omdat iedereen het gevoel heeft zijn “zegje” te moeten doen. We zouden soms wel kritischer mogen zijn of het besluit hierdoor altijd beter wordt. Dat terwijl de vergaderingen wel veel langer worden.
Hoe houd je grip (of verwacht je grip te houden) op de enorme stukken- en informatiestroom van het college?
Door als fractie goed samen te werken. We hebben 4 raadsleden en 2 commissieleden waarmee we hebben verdeeld wie per thema de trekker is. Daarnaast werken we als partij met expertgroepen van leden die met ons meedenken en bepaalde onderdelen voor ons kunnen uitzoeken. Verder probeer ik zelf goed te kijken wat hoofd en bijzaak is zodat ik de hoofdlijnen goed kan blijven volgen zonder overal helemaal inhoudelijk in te hoeven duiken.
Wat heeft je raad ondernomen om meer grip op regionale samenwerkingsverbanden te krijgen? Of is verbetering noodzakelijk?
We werken in de regio Utrecht in U10-verband veel samen met andere gemeenten. Dit is op sommige thema’s nodig aangezien het efficiënter is om deze zaken op regionale schaal regelen. De U10 doet haar best om raadsleden mee te nemen en te informeren.
Tegelijkertijd zijn er ook andere samenwerkingsverbanden waardoor het voor raadsleden lastig is om goed overzicht te hebben wat er speelt en waar sturing noodzakelijk is.
Elke gemeente geeft op zijn eigen manier invulling aan burgerparticipatie. Kun je het beste voorbeeld uit je gemeente geven?
Dit is een essentieel punt en was één van de speerpunten van onze partij bij de laatste verkiezingen. Er liggen hier mooie kansen om de kracht van de samenleving te benutten, want er is veel betrokkenheid van inwoners voor hun leefomgeving.
Er is veel expertise onder inwoners die benut kan worden door burgerparticipatie, en gebruikt kan worden bij gemeentelijke planvorming. Zo zijn er vele inwonersinitiatieven die een bijdrage leveren aan de Houtense samenleving. Mooi voorbeeld zijn de energiecoöperaties in onze gemeenten die actief zijn met de realisatie van zonne-energie op daken en op land. Bij een aantal energieprojecten heeft de gemeente duidelijke kaders gegeven voor burgerparticipatie en lokaal eigendom waarmee er meer betrokkenheid van burgers is gekomen.
Stelling: de voorzitter van de gemeenteraad is en moet de burgemeester blijven. Ben je het daarmee (on)eens en waarom?
Eens, de burgemeester heeft vaak veel ervaring hierin en kan daarom de vergaderingen goed technisch voorzitten. Enige uitzondering is als de burgemeester vanuit het college zelf een rol heeft in het besproken onderwerp, de burgemeester heeft soms ook taken die een politieke lading kunnen hebben.
Hoe ervaar je de ondersteuning door de griffie? En waarom trekt jouw gemeenteraad geen extra budget uit voor een ruimere ondersteuning door de griffie?
Het is heel prettig om ondersteuning te krijgen van de griffie. Zo is er bijvoorbeeld een heel goed inwerkprogramma in elkaar gezet, waardoor wij als nieuwe raadsleden goed konden opstarten. Ik moet nog wel in mijn systeem krijgen om de griffie vaker te betrekken en niet zelf als fractie alles uit te gaan zoeken.
Ik heb nu (nog) geen beeld of extra budget voor ruimere ondersteuning nodig is. Maar indien we de pro-actievere rol van de gemeenteraad, die ik eerder heb genoemd, willen oppakken zal dit mogelijk wel het geval moeten zijn.
Wat doet jouw raad zodat vrouwen en mensen met een migratieachtergrond meer invloed op de besluitvorming krijgen?
Afgelopen verkiezingen zijn er veel vrouwen gekozen in de gemeenteraad in Houten, waaronder ook een aantal met voorkeursstemmen. We zitten nog niet op 50%, maar we zitten er niet ver van af.
Het is belangrijk dat vrouwen invloed hebben op de besluitvorming, ik ben daarom blij dat de helft van de raadsleden in onze fractie vrouw is.
Voor mensen met een migratieachtergrond zijn er nog veel stappen te zetten. Dit geldt overigens ook voor meerdere andere doelgroepen zoals jongeren die nog maar weinig betrokken zijn bij de politiek. Hiervoor zijn ook andere vormen van participatie nodig, op een gewone bewonersavond zijn deze doelgroepen vaak ondervertegenwoordigd. Vanuit de gemeente(raad) wordt hierin al wel geëxperimenteerd, maar er zijn nog veel stappen te zetten de komende jaren.
Wat is je belangrijkste speerpunt als raadslid in de komende raadsperiode?
Ik wil me inzetten voor een duurzame samenleving waarin iedereen de kans heeft om mee te doen. Door de hoge energieprijzen hebben steeds meer huishoudens te kampen met energiearmoede. De gemeente heeft de komende jaren een belangrijke rol om deze doelgroep te steunen. Ik wil me inzetten dat onze gemeente deze rol pro-actief oppakt zodat de energierekening beheersbaar kan blijven voor al onze inwoners.
Aangezien energiebesparing en overstappen naar duurzame energie hiervoor de oplossing is zal dit gelijk ook een positieve impact hebben op het milieu.
Wat is de beste tip die je een nieuw raadslid zou geven?
Focus op waar je het verschil kunt maken. Als je niet oppast, word je opgeslokt door alles wat op je afkomt. Het is dus belangrijk om keuzes te maken op onderwerpen en momenten dat je iets kunt betekenen.
Iemand voordragen als Raadslid van de Week? Laat ons met een korte motivatie weten wie het verdient via info@raadsleden.nl!
