Brabantse CdK neemt gemeenteraden héél serieus

Brabantse CdK neemt gemeenteraden héél serieus

De rol van de Commissaris van de Koning (CdK) in het proces van het selecteren van een nieuwe burgemeester is per provincie nog altijd verschillend. De Brabantse CdK Ina Adema windt er geen doekjes om: gemeenteraden in Brabant krijgen alle sollicitatiebrieven te zien en de gemeenteraad bepaalt wie er op gesprek komt. “Ik ga niet zeggen: ‘Jullie moeten deze kandidaat zien’,” aldus Adema in een vraaggesprek met Binnenlands Bestuur.

De Brabantse CdK kent gemeenteraden in het proces van het selecteren van een nieuwe burgemeester “een onwaarschijnlijk belangrijke rol toe. De raad mag namens de samenleving de nieuwe burgemeester uitkiezen. Ik neem raden héél serieus”.

Geen voorselectie

Het betekent dat Adema geen voorselectie maakt. De gemeenteraad mag de brieven van alle sollicitanten zien. De Brabantse CdK deelt wel haar gevoelens over kandidaten. “Natuurlijk heb ik wel een formuliertje met aantekeningen, en dat deel ik ook met de vertrouwenscommissie. Ik ga het gesprek met ze aan. Het gebeurt wel dat een vertrouwenscommissie Piet niet op gesprek wil hebben, terwijl ik hem wel zie zitten. (..) Dan leg ik uit wat ik zo goed vind aan Piet, maar ik ga hem niet doordrukken. Ik ben 11,5 jaar burgemeester geweest en ik kan denken dat iemand het kan, maar wie de beste burgemeester voor hun gemeente is, bepalen ze zelf”.

Grotere rol CdK

De werkwijze in Brabant, toegepast door Adema en haar voorganger Wim van de Donk, past bij de regeling die sinds 2002 geldt waarbij de gemeenteraad het recht van aanbeveling heeft gekregen en feitelijk materieel de burgemeester kiest. Er zijn nog altijd hier en daar Commissarissen van de Koning die voor zichzelf een grotere rol toekennen – die gebaseerd is op de regels van voor 2002 - en niet automatisch alle sollicitatiebrieven delen met de vertrouwenscommissie.

Partijgenoot

Van de recent met pensioen vertrokken Zuid-Hollandse CdK Jaap Smit is bekend dat hij tijd en ruimte claimde in het proces om eerst zelf met kandidaten te spreken en dat hij in het gesprek met de vertrouwenscommissie nadrukkelijk stuurde op welke sollicitant bij de vertrouwenscommissie op gesprek mocht komen. De voormalige Groningse CdK Max van den Berg heeft wel eens geprobeerd een bevriende partijgenoot op gesprek te krijgen, maar moest bakzeil halen toen de betreffende vertrouwenscommissie geen heil zag in het gesprek met deze sollicitant.

Raad bepaalt

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden vindt dat CdK’s zich uiterst terughoudend moeten opstellen in het selectieproces van de nieuwe burgemeester. Zij ontvangen de sollicitatiebrieven en maken aan de vertrouwenscommissie uit de raad kenbaar wie zij geschikt achten. Het is aan de vertrouwenscommissie van de gemeenteraad om te bepalen met wie het gesprek wordt gevoerd. Daarom heeft de vertrouwenscommissie recht om alle brieven te zien. Het is ook aan de vertrouwenscommissie en de raad om te bepalen wie burgemeester moet worden. Deze keuze hoeft ook niet te worden gedeeld en afgestemd met de CdK, zoals in sommige provincies gebeurt.

Meer informatie

Voor het interview met de Brabantse CdK Ina Adema in Binnenlands Bestuur klik hier.

Voor de rechten van de raad in het proces van de benoeming van de burgemeester klik hier voor de infographic.

Bron foto: www.brabant.nl, fotograaf: Ilse Wolf