
Groot aantal raadsleden ambieert ‘hogere’ functie
De ambities van raadsleden variëren sterk. Meer dan een kwart van hen ziet zichzelf over vijf jaar geen politiek ambt meer bekleden, maar de meeste raadsleden zijn nog niet klaar met de politiek. Ze hebben plannen om te blijven als gemeenteraadslid of ambiëren een functie van wethouder of burgemeester. De wens om in de politiek door te groeien naar een hogere functie is groter onder jongere raadsleden, vrouwelijke raadsleden en raadsleden met een migratieachtergrond.
Dat blijkt uit de Basismonitor Politieke Ambtsdragers 2024. Dit is een onderzoek onder raadsleden, wethouders en burgemeesters over hun ambt en de lokale democratie.
Redenen om raadslid te worden
Toen raadsleden werd gevraagd naar de redenen waarom ze zich kandidaat hebben gesteld, benoemden ze vooral het leveren van een bijdrage aan de samenleving. Invloed hebben op de besluitvorming, het uitvoeren van eigen politieke ideeën en opkomen voor bepaalde groepen mensen waren andere veelgenoemde antwoorden die raadsleden gaven.
Persoonlijke overwegingen
Raadsleden noemen de wil om eigen talenten in te zetten en zich verder te ontwikkelen ook als belangrijke redenen om raadslid te worden. Een plezierige invulling geven aan (vrije) tijd is voor minder dan tien procent van de raadsleden van belang in hun overweging om raadslid te worden. Andere factoren die een relatief kleine rol spelen zijn het uitbreiden van netwerk en de vergoeding.
Ambities van raadsleden
Raadsleden hebben diverse ambities als het gaat om hun politieke carrière. Meer dan een kwart van de raadsleden verwacht over vijf jaar geen politiek ambt meer te bekleden, terwijl de meerderheid nog steeds ambities heeft binnen de politiek of het bestuur. Een derde wil gemeenteraadslid blijven, een vijfde ambieert wethouderschap, en één op de twintig hoopt burgemeester te worden. Vier procent streeft zelfs naar een zetel in de Tweede Kamer.
Verschillen tussen raadsleden
De ambitie om een ‘hoger’ ambt (wethouder, burgemeester, Tweede Kamerlid etc.) te bekleden is groter bij vrouwen dan bij mannen. Mannen hebben daarentegen vaker de ambitie om langer raadslid te blijven. Onder jongere politici is de ambitie om een hogere functie te bekleden groter dan bij oudere raadsleden. Ook bij raadsleden met een migratieachtergrond is deze ambitie om hogerop te komen groter dan bij raadsleden zonder migratieachtergrond.
Ambities naar overwegingen
De ambitie om langer raadslid te blijven is het grootst bij raadsleden die de politiek in gingen voor waardering, het invullen van hun vrije tijd of om specifieke groepen te vertegenwoordigen. Ambitie voor een hogere functie is het grootst bij raadsleden die een loopbaan in de politiek ambiëren, hun netwerk wilden uitbreiden of een financiële vergoeding wilden. Degenen die willen stoppen met het raadslidmaatschap zijn vooral de mensen die hun ambt vervullen uit een gevoel van verplichting of die raadslid werden op aandrang van anderen.
Meer informatie
Voor meer informatie over bovenstaand onderwerp, lees hoofdstuk 5 van het rapport van de Basismonitor Politieke Ambtsdragers 2024. Klik hier voor het volledige rapport.
De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden gebruikt de uitkomsten van het BPA voor de lobby voor betere ondersteuning van raadsleden.
Dit is de vijfde aflevering in een reeks van artikelen van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden over de uitkomsten van de Basismonitor Politieke Ambtsdragers. De vorige artikelen vind je hier (over ambtelijke ondersteuning) en hier (over werkplezier), hier (over het probleemoplossend vermogen van de gemeente) en hier (over het aantal portefeuilles).