Hoe om te gaan met niet-stemmers?
Slechts 51% van de kiesgerechtigden ging in 2022 naar de stembus. Dit weerspiegelt de structureel lage opkomst bij gemeenteraadsverkiezingen. Gemeenteraden bereiden zich daarom voor op de gemeenteraadsverkiezingen van 2026.
In Utrecht gaf politicoloog Hans Vollaard een briefing aan het gemeentebestuur over de opkomstbevordering voor de verkiezingen van volgend jaar. Hij benadrukt dat zowel plaatselijke partijen als gemeenteraden in brede zin politieke keuzes moeten gaan maken: hoe gaan zij aankomende tijd om met de niet-stemmers?
Onderzoeksrapport
In het onderzoeksrapport 'De lokale niet-stemmer' (2022) kwam een aantal structurele motieven voor het thuisblijven naar voren, namelijk een gebrek aan interesse, gebrek aan kennis, gebrek aan vertrouwen en gepercipieerd belang. Deze motieven kunnen worden gecombineerd met de keuze tussen politieke partijen die door burgers als lastig wordt ervaren. Volgens Vollaard kunnen raadsleden hierin winst behalen door zich bezig te houden met wat de niet-stemmers belangrijk vinden.
Aanbevelingen voor raadsleden
Voortvloeiend uit de bevindingen van het onderzoek kwamen een viertal aanbevelingen:
- Laat als lokale politicus je gezicht vaker zien en luister écht naar bewoners: Investeer in jouw relatie met de lokale burgers, aangezien zij zich vaak niet gehoord en gezien voelen.
- Maak als lokale politicus je beloftes concreet en kom ze na: zowel niet-stemmers als stemmers hebben het gevoel dat beloftes niet waar worden gemaakt. Bied hen transparantie, concrete doelen en zichtbare resultaten.
- Benut de rol van intermediairs, die een schakel zijn tussen bewoners en lokale politici: betrek lokale omroepen en (wijk)kranten, maar ook lokale sleutelfiguren, aangezien zij actief zijn in lokale initiatieven, connecties hebben en het vertrouwen van burgers genieten
- Investeer in het politieke bewustzijn en vertrouwen van jongeren: betrek jongeren bij de politiek en doorbreek het niet-stemmen middels bijvoorbeeld schoolbezoeken. Dit wordt namelijk vaak generatie op generatie overgedragen.
Niet-stemmers zijn namelijk geen afhakers, aldus Vollaard, De Blok, Den Ridder en Jansen. Lees hier het volledige rapport 'De lokale niet-stemmer'.
Meer informatie
Bericht op LinkedIn van Hans Vollaard over de briefing in Utrecht.
Rapport ‘De lokale niet-stemmer’ is hier te vinden.
Artikel over lezing Vollaard op onze website.
