Sterke Raad - Marcel Boogers: Belangrijke rol raadsleden in verhogen verkiezingsopkomst

De verkiezingsopkomst bij gemeenteraadsverkiezingen is de afgelopen jaren zorgwekkend laag gebleven, met een historisch dieptepunt van 51% bij de laatste verkiezingen (in maart 2022). Dit roept vragen op over de vertegenwoordigende rol van gemeenteraden en de betrokkenheid van burgers bij lokale democratie.

Dat stelt Marcel Boogers, bijzonder hoogleraar Democratie en Transitie aan de Universiteit Utrecht, in zijn bijdrage aan het boek ‘Sterke Raad’. Hij geeft een aantal aanbevelingen voor wat de gemeenteraad kan doen om meer inwoners te vertegenwoordigen.

Nieuwe kiezersgroepen bereiken

Raadsleden spelen een cruciale rol in het verhogen van de verkiezingsopkomst. Het is essentieel dat zij als volksvertegenwoordigers niet alleen contact onderhouden met hun eigen achterban, maar zich ook richten op kiezersgroepen die minder gemakkelijk de weg naar de gemeenteraad weten te vinden. Dit vereist een actieve benadering en een open dialoog met diverse gemeenschappen.

Op locatie vergaderen

Een concrete aanbeveling is om vaker op locatie te vergaderen, vooral wanneer besluiten ingrijpende gevolgen hebben voor een specifieke wijk of dorpskern. Door de gemeenteraad dichter bij de burgers te brengen, wordt de drempel verlaagd voor participatie en betrokkenheid. Inwoners krijgen zo de kans om hun stem te laten horen en de standpunten van politieke partijen beter te begrijpen.

Rol van politieke partijen

Verkiezingscampagnes zijn traditioneel gericht op het mobiliseren van potentiële kiezers, maar dit leidt er vaak toe dat wijken met een lage opkomst over het hoofd worden gezien. Om deze negatieve spiraal te doorbreken, is het raadzaam dat partijen zich meer inzetten om kiezers in deze wijken te bereiken, zelfs uit eigenbelang. Het richten van campagnemiddelen op wijken met een lage opkomst kan een investering zijn die zich op termijn terugbetaalt. Door kiezers te mobiliseren die normaal thuisblijven, kunnen partijen hun electorale basis vergroten en de verkiezingen winnen. Bovendien draagt het bij aan een meer inclusieve en representatieve lokale democratie.

Oproep aan gemeenten en BZK

Boogers doet ook nog een oproep aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en gemeenten om extra stembureaus te openen, te investeren in kieswijzers en informatiecampagnes. Dit kan helpen om drempels weg te nemen om te gaan stemmen. Maar uiteindelijk zijn het toch de raadsleden en politieke partijen die kiezers moeten enthousiasmeren om te gaan stemmen.

Meer informatie

Bestel het boek ‘Sterke Raad’ hier.

Aan alle 30 hoofdstukken zal op onze website aandacht worden besteed. Kijk voor eerder verschenen artikelen hier.