Aanstaand referendum kan streep zetten door raadsbesluit

Kiesgerechtigden uit de gemeente hebben de mogelijkheid om ‘de wens kenbaar te maken’ om een referendum te houden over het beleid van de gemeenteraad. Mocht een meerderheid van de kiezers het oneens zijn met het besluit, zal dit beleid zodoende komen te vervallen.

Aangezien de raad geen wetten aan kan nemen, gaat het daarbij om zogenaamde ‘algemeen verbindende voorschriften’ en ‘bij wet aan te wijzen besluiten van de gemeenteraad’. Begrotingsbesluiten of wetgeving rondom de belasting zijn uitgesloten van referenda.

Voorwaarden

Voordat raadsbesluit daadwerkelijk vervalt door een uitspraak van het referendum, zal de uitslag wel aan bepaalde eisen moeten voldoen, zoals wat betreft de opkomst en de hoeveelheid tegenstemmers.

Welke eisen dat precies zijn, is nog niet bekend. Het besluit daarover zal op een later moment worden genomen door het parlement.

Landelijke referenda

De raad gaat daarnaast ook geraakt worden door landelijke referenda over wetgeving die (in)direct van toepassing is op de lokale politiek. Zo is het in de toekomst mogelijk dat bijvoorbeeld de spreidingswet door beide Kamers wordt aangenomen, maar deze door de uitslag van een referenda alsnog vervalt.

Grondwetswijziging

Het is overigens nog de vraag of het referendum daadwerkelijk wordt ingevoerd, en vooral ook wanneer. Voor de invoering is namelijk een grondwetswijziging nodig, waarbij er na verkiezingen wederom een tweederdemeerderheid moeten worden gevonden in beide Kamers. Een definitief besluit zal pas in 2027 vallen.

Meer informatie

Het wetsvoorstel-Leijten over het correctief bindend referendum kunt u hier vinden. In artikel 182a, lid 1 en 2 vindt u de passage over de gemeenteraad.