Opinie: Op naar een regionale volksvertegenwoordiging
Gemeenteraden hebben weinig invloed op besluitvorming in samenwerkingsverbanden. Een volksvertegenwoordiging op regionaal niveau kan een oplossing bieden, betoogt Rob de Greef.
Het raadslid betoogt in VNG-magazine dat een volksvertegenwoordiging op regionaal niveau de democratische legitimatie goed zou doen. Momenteel komt de democratische legitimatie van veel regionale samenwerkingen van de gemeenteraden, maar uit onderzoek blijkt dat raadsleden beperkt grip hebben op deze samenwerkingsverbanden. Als Helmonds raadslid ervaart De Greef dit ook. Regionale samenwerkingsverbanden laten "geen enkele politieke keuze aan de gemeenteraad".
Verlengde democratie
Via de gemeenteraad en andere vormen van participatie zouden burgers direct invloed uit kunnen oefenen. Dit argument dient vaak als onderbouwing voor de decentralisatie van taken naar de gemeenten. "Maar dan moet die gemeenteraad natuurlijk wel reële invloed hebben op de beleidskeuzes die gemaakt worden", zegt De Greef. "En daar schort het in de praktijk aan".
Ondanks jarenlange investeringen in trainingen en extra hulpmiddelen lukt het nog steeds niet om gemeenteraden echt te versterken op het gebied van regionale samenwerking. Volgens De Greef kom dit door het steeds groeiende gemeentelijke takenpakket en het moeten controleren van hooggespecialiseerde samenwerkingsverbanden, die vaak moeilijk leesbare (jaar)stukken sturen. Bij het ontbreken van een meerderheid binnen de eigen raad, of de raden betrokken in het samenwerkingsverband, wordt er simpelweg niet geluisterd.
Regionale belangenafwegingen
De Greef pleit daarom voor volksvertegenwoordiging op regionaal niveau. "Die andere volksvertegenwoordiging neemt de rol van de raad over, wat vanuit democratisch perspectief natuurlijk niet erg is, zolang die volksvertegenwoordiging gekozen is en dan wél reëel het beleid kan beïnvloeden". Regionale besluiten moeten door een gekozen regionale volksvertegenwoordiging worden genomen, niet door gemeenten. Gemeenteraden kunnen zich dan volledig richten op de zaken die lokaal spelen, zonder dat regionale samenwerkingsverbanden de lokale politiek vervangen. Of dat via een nieuwe bestuurslaag of kleinere provincies gebeurt, is een politieke keuze. Lees hier het gehele artikel.
Meer informatie
De e-learning over regionale samenwerking op onze online leeromgeving is hier te vinden.
