Geen extra integriteitscheck voor raadsleden
DEN HAAG – Er komt voorlopig geen verplichting voor raadsleden om een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) aan te leveren. Er komt wel een basistoets integriteit en een verplichting voor kandidaat-wethouders om een VOG aan te leveren. Dit besluit heeft minister van Binnenlandse Zaken Ollongren per brief aan de Tweede Kamer meegedeeld.
Volgens Ollongren is een verplichte VOG voor raadsleden in strijd met het passief kiesrecht. Iedereen moet immers vrij zijn om zich verkiesbaar te stellen. De eventuele uitsluitingen hierop staan in de wet vastgelegd. Dit geldt ook voor wethouders. Hier is het volgens de minister echter wel gerechtvaardigd om een uitgebreidere screening te doen, omdat wethouders specifieke portefeuilles en beslissingsbevoegdheden hebben. Dat het verplichten van een VOG voor raadsleden in strijd is met het passief kiesrecht, werd onlangs ook betoogd door prof. Douwe Jan Elzinga, hoogleraar staatsrecht in Groningen.
Basistoets integriteit
In tegenstelling tot gemeenteraadsleden, moeten kandidaat-wethouders voortaan wel een VOG kunnen overleggen. Hiernaast werkt minister Ollongren aan een basistoets integriteit. ‘’Daarin worden onder meer de mogelijke belangen van de kandidaat transparant gemaakt en opgegeven opleidingen en diploma’s gecheckt,’’ aldus de minister. In deze basistoets zullen de kaders worden gegeven waaraan een goede integriteitscheck moet voldoen. De minister wil de Basistoets Integriteit opstellen in samenwerking met de verschillende belangenverenigingen, politieke partijen, de Vereniging Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg, Unie van Waterschappen en marktpartijen die ervaring hebben met dergelijke integriteitschecks.
Meer informatie
De volledige brief van Minister Ollongren is hier te lezen: Screening kandidaat-wethouders. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft in 2017 een handreiking gepubliceerd waarmee politieke partijen een extra integriteitscheck kunnen doen bij het opstellen van hun kandidatenlijst. Meer informatie over deze handreiking is te vinden via deze link: Afspraken over integriteit selectiecommissie van belang.
