Open Overheid vraagt om communicatie tussen college en raad

‘Begin er maar gewoon mee’. Dat is een van de conclusies die volgden op de bijeenkomst over het thema Open Overheid van woensdag  25 november, in de Raadszaal van Utrecht. Tijdens deze bijeenkomst presenteerde Guido Enthoven, directeur Instituut Maatschappelijke Innovatie, de verkenning rond het thema Open Overheid waar zo’n 40 raadsleden uit het hele land aan mee hebben gewerkt.

Steeds meer gemeenten werken toe naar een Open Overheid en doen dit op diverse wijzen. Er is echter nog behoorlijk wat progressie te boeken op dit thema. Zowel in de mate van openheid als in de hoeveel data dat ter beschikking wordt gesteld.

Rol van de raad, dilemma’s en adviezen

Sjors Slaats, raadslid in Waalwijk, stelt op de eerste plaats dat Open Overheid met name stoelt op de houding die de raad aanneemt: ‘’Er is een zekere overlapping als we het hebben over burgerinitiatieven enerzijds en de Open Overheid anderzijds. In beide gevallen is het met name van belang dat de overheid (de gemeenteraad, red) voornamelijk een open houding dient aan te nemen en open moet zijn in de communicatie om de juiste verwachtingen te scheppen bij burgers’’. Niet alleen naar buiten toe, ook van binnenuit en met het college, stelde het Utrechtse raadslid Isik: ‘’Dit gebeurt te weinig. Ik krijg nog vaak te horen dat bepaalde informatie niet bestemd is voor anderen. Interne communicatie is óók belangrijk’’.

Ruud Niewold, bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en raadslid in Woerden, vindt voornamelijk van belang dat het gebeurt. ‘’Open data is fascinerend, want burgers doen er verassende dingen mee. Het is een goede zaak dat data opengesteld wordt, maar duidt ook aan wat het is en waarvoor het gebruikt kan worden’’. Voormalig Eerste Kamerlid en ex-wethouder Jean Eigeman deelde een waarschuwing uit: ’’Open data, Open overheid, open informeren….allemaal geweldig, maar concretiseer het en koppel het aan projecten. Al deze termen zeggen niets voor burgers’’. En hoe meer data opengesteld wordt, hoe beter, sprak Tom Kunzler van Open State Foundation: ‘’Meer open data zorgt voor interessante en creatieve initiatieven én leidt tot meer participatie bij burgers.’’  

Ter afsluiting presenteerde Enthoven enkele dilemma’s van en adviezen voor de open overheid. ‘’Er is een beperkt vraag en aanbod, een gebrek aan urgentie, de timing is lastig en social media kan voor negatieve invloeden zorgen. Advies aan de raad is: wees open bij design; laat het deel uitmaken van de gehele infrastructuur. Focus je verder op de controle, neem best practices in ogenschouw en begin er maar gewoon mee’’.

Utrecht

De themabijeenkomst over Open Overheid vond plaats in de raadszaal van de gemeenteraad van Utrecht. Het eerste deel van de bijeenkomst ging over het onderwerp Burgerkracht. Onder de aanwezigen bevonden zich raadsleden, griffiers, (ex-) wethouders –en burgemeesters en experts op het gebied van de lokale democratie en in het bijzonder over het thema Open Overheid. Aan de hand van de bevindingen van zowel de voorlopige verkenning als de discussieavond, zal IMI binnenkort haar eindrapportage aan de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden presenteren.