“Raadsleden moeten minder gehoorzamen”

“Raadsleden moeten minder gehoorzamen”

De belangstelling voor de gemeenteraad en het raadswerk gaat te weinig over het uithollende ambt van het raadslid. In een vurig betoog vraagt Ronduit Open-raadslid Mathieu Wagemans uit de Limburgse gemeente Leudal aandacht voor een minder gehoorzame houding van gemeenteraadsleden.

Volgens Wagemans is er weinig aandacht voor de verzwakte positie van de gemeenteraad. Voorstellen stuiten steeds vaker op juridische bezwaren en procedures worden alsmaar ingewikkelder en tijdrovender. We zijn gaandeweg vastgelopen in onze eigen beleidsregels. De lat wordt zo hoog gelegd dat we er nauwelijks meer overheen kunnen. Dat is een merkwaardige tegenstelling. De politiek heeft de macht om regels op te stellen en zou dus een streep kunnen halen door regels die vernieuwing tegenhouden. Maar dat is in de praktijk nog niet zo eenvoudig. Steeds weer worden pogingen tot vernieuwing gefrustreerd door bestaande regels. We herhalen het verleden in plaats van de toekomst te ontwerpen.   

Lef in plaats van braafheid

Wagemans vindt dat er dringende behoefte is aan verandering. Dit vraagt een minder gehoorzame houding van raadsleden: niet langer het spel meespelen en je laten ondersneeuwen door ambtelijke en procedurele regels. Niet langer compromissen sluiten die je functie van volksvertegenwoordiger ondergraven. Politieke vernieuwing is nodig en die kan nergens beter beginnen dan op lokaal niveau. Daar is immers de ontmoeting tussen kiezer en gekozenen het meest direct en het meest concreet. Braafheid en politieke correctheid zijn niet langer een verdienste. Vernieuwing bereik je niet door procedures iets te veranderen of vergaderregels nog strakker te maken. Het kost energie. Het vraagt bewustzijn van wat je inspireert en dat je weigert je inspiratiebronnen te laten bevlekken door alle regels die de gemeentepolitiek kenmerken. Echte vernieuwing vraagt lef.

De robotisering van raadsleden

Het betoog van Mathieu Wagemans over hoe raadsleden gevangen worden in hun eigen regels is te lezen via deze link. Uit onderzoek vande Nederlandse Verenging voor Raadsleden in 2017 blijkt dat krap de helft van de raadsleden de gemeenteraad ook daadwerkelijk als het hoogste en meest invloedrijke bestuursorgaan in de lokale democratie beschouwt, zie: Versterking rol en positie raad vraagt extra opleiding en ondersteuning.