Raadsledengids: focus op hoofdzaken

Voor het raadswerk is het van belang dat je hoofd- en bijzaken van elkaar kan onderscheiden. Als je je namelijk te veel focust op de bijzaken, wordt er te weinig tijd besteed aan de hoofdzaken. En bovendien kunnen bijzaken misleidende informatie opleveren, omdat het kan afleiden van de hoofdzaken. 

Bijzaken duiken veel op bij raadswerk, zo blijkt uit de Raadsledengids 2024. Bijzaken zitten in informatiestromen, zoals rapporten, nota’s en mailtjes. Vooral bij onvoorziene gebeurtenissen en persoonlijke kwesties vragen ze veel aandacht. Een raadslid moet activiteiten beperken die een hoog risico op bijzaken hebben, bijvoorbeeld bijeenkomsten die ver afstaan van het onderwerp waar jij je als raadslid in verdiept. Dit is terug te lezen in de Raadsledengids 2024 die als thema heeft het maken van keuzes.

Checklist op hoofdzaken

Om op de hoofdzaken te kunnen blijven focussen, is het van belang om bijzaken te herkennen. Daar kun je de volgende checklist voor gebruiken:

• Formuleer de essentie van jouw huidige raadswerk in zo weinig mogelijk zinnen.
• Formuleer sleutelwoorden die onmisbaar zijn voor de hoofdzaken. Als deze woorden ontbreken in een informatiestroom, is de kans groot dat het om bijzaken gaat.
• Check alle informatie die je binnenkrijgt als raadslid. Is de relatie met de essentie van het raadswerk niet herkenbaar, dan is het waarschijnlijk een bijzaak.
• Traceer de belangrijkste informatiebronnen die nodig zijn om tot de kern van het raadswerk te komen. Bij informatie uit andere bronnen is de kans op bijzaken groter.

Herkennen van hoofdzaken

Hoofdzaken betreffen alle belangrijke informatie die gaat over een onderwerp dat van cruciaal belang is voor een raadslid. Hoofdzaken voegen waarde toe aan belangrijke onderwerpen. Deze waarde is bijvoorbeeld: kengetallen, relevante actualiteiten, voorbeelden, toelichtingen of inzicht. De hoofdzaak staat vaak in de titel, inleiding of conclusie van een tekst. Het is daarom makkelijk te checken of iets een hoofdzaak is.

Informatiebronnen

Het kenmerk van hoofdzaken is dat ze voorspelbaar zijn. Hoe meer een raadslid zich focust op de duidelijke doelen, hoe meer kennis van zaken er ontstaat. Daardoor wordt duidelijk welke informatie nodig is en van toegevoegde waarde is. Informatie van andere bronnen leidt daardoor zelden tot een andere kijk op hoofdzaken. Net als dat onvoorziene gebeurtenissen, niet veel toevoegen aan de hoofdzaken. Het kan wel zo zijn dat grote gebeurtenissen, een aanleiding zijn om nieuwe hoofdzaken te bepalen.

Meer informatie

Voor de online versie van de Raadsledengids 2024, klik hier.

De Raadsledengids wordt door de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden jaarlijks gemaakt. Dit jaar is het thema: keuzes maken. Een printversie van de gids is toegestuurd aan alle leden. Voor de onlineversie klik hier. Voor opleidingen en trainingen kijk op de online leeromgeving voor raadsleden.