Vier op de tien raadsleden geconfronteerd met agressie en intimidatie

Vier op de tien raadsleden geconfronteerd met agressie en intimidatie

Maar liefst 45% van alle decentrale politieke ambtsdragers kreeg het afgelopen jaar te maken met agressie. Burgemeesters en wethouders worden gemiddeld vaker geconfronteerd met agressie en intimidatie dan raadsleden. Zeven op de tien burgemeesters, zes op de tien wethouders en vier op de tien raadsleden hebben ermee te maken gehad. Agressie en intimidatie vooral tegen vrouwelijke bestuurders en raadsleden is gestegen.

Dit blijkt uit de Monitor Integriteit en Veiligheid 2024 die door Ipsos I&O is uitgevoerd en deze week door minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties naar de Tweede Kamer is gestuurd. Uit dit onderzoek blijkt dat ook één op de drie ambtenaren heeft te stellen gehad met de woede-uitbarstingen van burgers.

Aanpakken

Minister Uitermark reageert zorgelijk op de uitkomsten van het onderzoek: “Politiek ambtsdragers ervaren deze incidenten steeds vaker als ernstig. De impact is groot en raakt niet alleen de persoon zelf, maar vaak ook de mensen om hen heen. We willen dit nu aanpakken. Met onder andere een steunpakket om de impact van online haat te dempen, het versterken en stimuleren van kennisdeling tussen overheden, politie en Openbaar Ministerie en door het weerbaar maken van kleinere gemeenten tegen oneigenlijke druk van buitenaf.”

Registreren

Over de groei van het aantal bedreigingen richting raadsleden maakt de minister zich ook zorgen; zij vindt dat registreren en aangifte doen wenselijk is. “Tien jaar geleden had 23% van de raadsleden te maken met agressie en intimidatie, nu gaat het om bijna twee keer zo veel voorvallen. We moeten dit niet normaal gaan vinden. De rem is eraf en deze moet er weer op. Bij intimidatie, zoals hatemail, blijkt dat raadsleden het vaak voor zich houden. Men weet het ook niet van elkaar. Mijn oproep zou zijn: meld het, zo kunnen we het beter registreren”, aldus de minister in een vraaggesprek in het tv-programma van Eva Jinek.

Politie

Raadsleden en andere politieke ambtsdragers klagen dat politie en Openbaar Ministerie (OM) geen tijd hebben voor aangiften over intimidatie en agressie jegens hen. De minister belooft beterschap. Zij kijkt met politie en Openbaar Ministerie hoe het systeem beter en effectiever kan worden opgezet. “Als je niet voor jezelf aangifte doet, doe het voor de democratie. Met het OM heb ik afgesproken dat, evenals voor landelijke politici, geregistreerd zal worden hoeveel bedreigingen er worden geuit richting lokale politieke ambtsdragers.”

Vrouwen vaker slachtoffer

Opvallend is dat agressie gericht op de persoon van politieke ambtsdragers zich in steeds sterkere mate voordoet richting vrouwelijke raadsleden, wethouders en burgemeesters. “In 55% van de situaties worden vrouwen getroffen door agressie en intimidatie, in 37% gaat het om mannen. Het probleem is dat het raadsleden belemmert, zij gaan zelfcensuur toepassen. Zij moeten echter vrij hun mening kunnen geven. Het speelt breder dan alleen bij politici, het zegt iets over de samenleving”, aldus minister Uitermark in haar gesprek bij Jinek. Uit het tweejaarlijkse onderzoek blijkt ook dat agressie en intimidatie steeds meer online plaatsvindt.

Meer informatie

De enquête voor het samenstellen van het tweejaarlijkse onderzoek werd in het eerste kwartaal van 2024 gehouden. In totaal hebben 453 raadsleden meegewerkt aan het onderzoek, wat een respons betekent van 14%. In 2022 deden 2136 raadsleden mee aan de enquête, een respons van één op vier.

Het deelrapport ‘agressie’ van de monitor is hier te lezen.

De ‘factsheet raadsleden’ van de monitor is hier te lezen.