Proef nieuw stembiljet: meer ongeldige stemmen

De proef met een nieuw stembiljet heeft in de vijf testgemeenten tijdens de Europese verkiezingen geleid tot een groter aantal ongeldige stemmen. Dit blijkt uit de analyse van de verkiezingen door de Kiesraad.

In vijf gemeenten konden inwoners tijdens de verkiezingen voor het Europees Parlement op 6 juni 2024 op een kleiner stembiljet stemmen. Inwoners moesten op het ene stembiljet een partij aankruisen, en op een tweede stembiljet het vakje van het nummer van een kandidaat. Uit de analyse van de verkiezingen blijkt dat in de vijf testgemeenten gemiddeld 0,74 procent van de stemmen ongeldig is verklaard. In de rest van Nederland, die het normale stembiljet gebruikte, is slechts 0,18 procent van de stemmen als ongeldig gekwalificeerd. Het experiment vond plaats in Alphen aan den Rijn, Boekel, Borne, Midden-Delfland en Tynaarlo.

Personendemocratie

Over de proef met het nieuwe stembiljet was en is de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden kritisch. De vereniging vindt dat het nieuwe stembiljet een principiële keuze betekent voor een nummerdemocratie. Volgens de vereniging is dat strijdig met onze personendemocratie die er op gericht is om personen met naam en toenaam tot volksvertegenwoordiger te kiezen.

Raadsverkiezingen

De VNG heeft laten weten als de test met het nieuwe stembiljet goed werkt het nieuwe biljet ook moet worden gebruikt bij de raadsverkiezingen in 2026. Voorzitter Wim Kuijken van de Kiesraad laat weten dat het risico wel is meegenomen in de voorbereiding. ‘Het is van belang om in de evaluatie goed te kijken naar de redenen van de ongeldigheid’, aldus Kuijken.

Meer informatie

Klik hier voor de bijdrage van de Kiesraad.