DEN HAAG – Raadsleden moeten de samenleving herontdekken. Zij dienen daarbij zichzelf goed te beseffen wat de verwachtingen van de inwoners zijn: “We hebben geen behoefte aan nieuwe burgers, de burger heeft een behoefte aan een andere overheid’. Deze waarschuwing gaf Rien Fraanje mee aan raadsleden tijdens de bijeenkomst van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden in Almelo over de andere rol van de raad en over integriteit en belangenverstrengeling.
Fraanje vertelde dat de klassieke rollen van de raad, kaderstellen, volksvertegenwoordigen en controleren, niet meer volstaan. De reden: de verschuivingen van het takenpakket van het fysieke naar het sociale domein. Een klassieke aanpak zoals bij een bestemmingsplan volstaat niet meer, want in de zorg en het sociaal domein vraagt elke burger om een individuele aanpak. Fraanje: “Het sturen binnen het sociale domein vergt daarom een andere vorm van sturing dan in het fysieke domein, welke zich kenmerkt door een eenduidig plan.”
Hoe ziet het ‘anders’ sturen door de overheid er dan uit? ‘’Dienstbaar sturen binnen een netwerk betekent ruimte geven (aan burgers en professionals, red.), mogelijk maken, verbinden en fungeren als smeerolie’’, volgens Fraanje. Hij adviseert dan ook te stoppen met enkele vastgeroeste ideeën, zoals het opstellen van SMART-doelstellingen, en meer te werken naar een vorm van processturing. Verder dient er meer samengewerkt te worden binnen én met je netwerk om zodoende te komen tot ‘de veranderende rol van de rol’, waarbij de raad zoveel als mogelijk kan (en moet) loslaten, de burger en de maatschappij zelf kunnen sturen en de gemeenteraad zich kan toeleggen op de ‘nieuwe’ rollen.
Hoe ziet Fraanje de veranderende rol van de raad voor zich? Om hiervan een beeld te kunnen schetsen, heeft hij voor elk klassieke rol een aantal nieuwe rollen uiteengezet, welke in zijn ogen moeten leiden tot een goedwerkende én effectieve raad:
Rien Fraanje schreef in opdracht van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden een essay over de andere rol van de raad onder de titel ‘Sturen in Dienstbaarheid’, die hier is terug te lezen.