
Sterke Raad – Gert-Jan Broer: Minder vergaderen door andere structuur
In veel gemeenten lijkt ‘raadswerk’ synoniem te zijn geworden met ‘vergaderen’. Maar in een tijd waarin het lekenbestuur onder druk staat, is het tijd om deze vanzelfsprekendheid te bevragen. Moeten we wel zo veel vergaderen? Of is het juist tijd om politieke scherpte en focus terug te brengen door bewust te kiezen waar de raad zijn tijd en energie aan besteedt?
Die vragen behandelt Gert-Jan Broer, griffier in Almere, in zijn bijdrage aan het boek ‘Sterke Raad’. Volgens Broer kan een andere vergaderstructuur, met meer focus en scherpe keuzes, ervoor zorgen dat het raadswerk werkbaar en betekenisvol blijft.
Vergaderen als noodzakelijke boei
Het raadswerk speelt zich grotendeels af in vergaderzalen. Deze bijeenkomsten zijn nodig om tot besluiten te komen, meerderheden te vormen en politieke posities te bepalen. Maar zoals een boekvorm niet belangrijker is dan de boodschap, mag ook het vergadermodel nooit belangrijker worden dan de inhoud. Toch dreigt het vergadersysteem in veel gemeenten te verworden tot een doel op zich. De agenda’s zijn overvol, discussies raken versnipperd en raadsleden verliezen zich in technische details, ver van hun oorspronkelijke motivatie: het vertegenwoordigen van inwoners.
Het gevecht tussen binnen- en buitenwereld
De kloof tussen de ‘binnenwereld’ van de raad – beleidsstukken, P&C-cycli, vergaderstructuren – en de ‘buitenwereld’ van inwoners – kapvergunningen, jongerenoverlast, woningbouw – wordt steeds groter. Hierdoor voelen raadsleden zich vaak gevangen in een vergadercultuur die steeds minder aansluit bij hun rol als volksvertegenwoordiger. In plaats van volksproblemen te agenderen, werken ze zich door stapels beleidsstukken heen die zelden aansluiten bij wat er leeft op straat.
De kracht van beperking
De raad van Almere laat zien dat het anders kan. Door het invoeren van verschillende ‘tafels’, zoals de inwonerstafel en de wegingstafel, worden raadsleden geholpen om bewust te kiezen. Alleen voorstellen die door ten minste vier partijen als betekenisvol worden beoordeeld, worden besproken. Dit voorkomt verspilling van tijd en creëert ruimte voor gesprekken die ertoe doen. Het helpt raadsleden om hun werk binnen één dag per week te houden, een grens die niet alleen realistisch, maar ook wenselijk is.
Aanbevelingen
De valkuil van ‘compleet willen zijn’ is groot. Veel raadsleden proberen overal invloed op uit te oefenen, met als gevolg dat ze nergens echt verschil maken. Door keuzes te maken, prioriteiten te stellen en tijd vrij te maken voor echte volksvertegenwoordiging, wordt het raadslidmaatschap effectiever én bevredigender. Om de lokale democratie toekomstbestendig te maken, zijn scherpe keuzes in vergadertijd en focus noodzakelijk. Broer doet twee aanbevelingen:
- Stel de rol van volksvertegenwoordiger centraal: Orden de vergadertijd rond vragen en problemen die leven in de gemeente. Koppel deze aan politieke prioriteiten. Inwoners moeten merken dat hún verhalen de agenda bepalen. Dit vraagt ook een actieve houding van raadsleden bij het agenderen van onderwerpen.
- Leg de illusie van compleetheid af: Kies bewust en richt je op wat echt belangrijk is. De raad is gebaat bij leden die gericht en doordacht handelen. Alles willen doen leidt tot versnippering en onzichtbaarheid. Slim kiezen betekent meer impact.
Meer informatie
Bestel het boek ‘Sterke Raad’ hier.
Aan alle 30 hoofdstukken zal op onze website aandacht worden besteed. Kijk voor eerder verschenen artikelen hier.