Sterke Raad - Hansko Broeksteeg: Een sterke raad weet wat hij wil
Een sterke gemeenteraad maakt scherpe keuzes, gebruikt zijn instrumenten bewust en zorgt actief voor een goede informatiepositie. Dat betekent: niet alles willen doen, maar goed weten wát je doet en waarom. Door terughoudend om te gaan met het vragenrecht en moties, zelf informatie te verzamelen, bestaande bronnen beter te benutten en te focussen op de belangrijkste samenwerkingsverbanden, vergroot de raad zijn effectiviteit én gezag.
Dat stelt Hansko Broeksteeg in zijn bijdrage aan het boek ‘Sterke Raad’. Broeksteeg is hoogleraar Staatsrecht aan de Radboud Universiteit. Hij stelt dat een raad die weet wat hij wil, een sterke raad is. En daarbij kan de raad andere ambten inzetten om zijn eigen positie te versterken.
Minder is meer: terughoudend met vragen en moties
Het vragenrecht en het recht om moties in te dienen zijn belangrijke instrumenten voor raadsleden. Maar als ze te vaak of te vrijblijvend worden ingezet, verliezen ze hun kracht. Een stortvloed aan vragen of moties maakt minder indruk op het college en leidt eerder tot vermoeidheid dan tot verandering. Juist een goed getimede, scherpe vraag of motie komt binnen. Door als raad terughoudend te zijn, stijgt de kwaliteit van het debat en wordt de raad als geheel serieuzer genomen.
Eigen informatie verzamelen
De raad hoeft zich niet alleen te baseren op wat het college aanlevert. Zelfstandig informatie inwinnen, bijvoorbeeld via rondetafelgesprekken met belanghebbenden, versterkt de positie van de raad. Zeker bij complexe onderwerpen als jeugdzorg of maatschappelijke ondersteuning is het waardevol om ook de uitvoering en betrokken burgers te horen. Zo bouwt de raad aan een eigen, onafhankelijke informatiepositie.
Gebruik maken van bestaande bronnen
Instellingen als de rekenkamer en de ombudsman leveren waardevolle inzichten over het functioneren van de gemeente. Rekenkamers onderzoeken doelmatigheid en rechtmatigheid, de ombudsman signaleert patronen in klachten van burgers. Als de raad aangeeft waar zijn informatiebehoefte ligt, kunnen deze organen gerichter werken. Zo wordt hun kennis direct bruikbaar in het politieke proces.
Focus aanbrengen in toezicht op samenwerkingen
Gemeenten nemen vaak deel aan tientallen gemeenschappelijke regelingen. Niet elke regeling is even belangrijk of politiek gevoelig. Daarom is het verstandig om als raad te focussen: waar gaat veel geld in om, en wat raakt inwoners direct? Denk aan regelingen op het gebied van het sociaal domein. Door gerichter te controleren, vergroot de raad zijn invloed en voorkomt hij dat belangrijke ontwikkelingen uit beeld verdwijnen.
Meer informatie
Bestel het boek ‘Sterke Raad’ hier.
Aan alle 30 hoofdstukken zal op onze website aandacht worden besteed. Kijk voor eerder verschenen artikelen hier.
