De uithollende werking van het continue geldtekort bij gemeenten wordt door de landelijke politiek onderschat
Bo Lemmens, Leiden
Bo Lemmens
Gemeente Leiden
Naam: Bo Lemmens
Raadslid in de gemeente: Leiden
Raadslid sinds: maart 2022
Partij: Partij van de Arbeid
Hoofdberoep: Beleidsondersteuner SER
LinkedIn
Twitter
Facebook
1. Waarom ben je raadslid geworden?
Ik ben gek op Leiden: de grachten, de mensen, de cultuur. De gemeenteraad is de plek om het verschil te kunnen maken voor de stad. Om samen eraan te werken dat elke dag we Leiden weer iets mooier achterlaten dan het al was. Ik krijg veel voldoening van luisteren naar inwoners en dat vertalen naar een daadwerkelijke actie om hen te helpen.
2. De gemeenteraad is het hoogste politieke orgaan. Beleef je dat ook zo?
Nee, helaas niet ondanks dat iedereen zijn best doet. De gemeentelijke besluitvorming en taken zijn grotendeels beïnvloed door besluitvorming elders, zoals het Rijk en de provincie. Daarbij is er sprake van een ongelijke verdeling tussen het college en de raad. Een volksvertegenwoordiger heeft, of het nu gaat om de gemeenteraad, de provinciale staten of de Tweede Kamer, te weinig instrumenten om de controlerende taak te kunnen uitvoeren. We lopen achter bij een professioneel college van burgemeesters en wethouders, Gedeputeerde Staten of ministers en staatssecretarissen. Een wethouder heeft terecht ambtelijke ondersteuning, tegenover een gemeenteraad met een griffie die alleen procedurele ondersteuning geeft. Om het positief af te sluiten, ik zie dat iedereen zijn best doet in de gemeente Leiden om dit verschil zo klein mogelijk te maken: van de griffie die keihard werkt om ons zo goed als mogelijk te ondersteunen tot de wethouders die keihard werken om de stad zo goed mogelijk te besturen en de raad goed te informeren. En tot slot natuurlijk wijzelf als Raad: ik ben onder de indruk van de deskundigheid, tijd en hoeveelheid aandacht die we als raadsleden besteden, naast onze banen of studies, aan het raadswerk.
3. Wat is volgens jou nodig om de gemeenteraad krachtiger en relevanter te maken?
Als Raad zijn we relevant! Ondanks het misschien pessimistische antwoord hierboven, maken we als raad het verschil in de besluitvorming en uitvoering van de taken. Door betrokken te zijn bij de inwoners van onze gemeente en goed te luisteren weten we wat er speelt en kunnen we met die kennis en ervaring ons werk goed doen.
Een belangrijk knelpunt dat wel moet worden opgelost, zijn de gemeentelijke financiële tekorten. De bestaande kloof tussen taken en middelen zorgt voor spanningen en grote uitdagingen. De uithollende werking van het continue geldtekort bij gemeenten wordt door de landelijke politiek onderschat. De oplossing ligt in langdurige financiële zekerheid voor gemeenten.
4. Wat voor type volksvertegenwoordiger ben jij?
Ik ga graag het gesprek aan met inwoners in de stad om zo hun verhalen te vertalen naar raadswerk, en weer terug te koppelen! Ik verdiep me graag in dossiers en wil alles uitpluizen totdat ik weet wat er aan de hand is. Ik houd van samenwerken om dingen geregeld te krijgen en ik deins niet zo snel terug.
5. Stelling: ieder raadslid moet in de raads- en commissievergadering kunnen zeggen wat hij/zij wil. Ben je het daarmee (on)eens en waarom?
Ik zag in eerdere interviews iemand die antwoordde: “in het debat tellen alle meningen, maar het is de toon die de muziek maakt”. Daar ben ik het volledig mee eens. Hard op de inhoud mag, maar zacht op de persoon. We moeten rekening ermee houden dat wat we zeggen, effect heeft in de samenleving.
6. Hoe houd je grip (of verwacht je grip te houden) op de enorme stukken- en informatiestroom van het college?
Dat is zeker een uitdaging, maar ik heb snel geleerd dat het een kwestie van prioriteren, ordenen en samenwerken is. We hebben binnen de fracties portefeuilles verdeeld. Binnen mijn portefeuille werk ik veel samen met het betrokken duo-raadslid, met andere collega’s binnen de commissie en leden in de afdeling die bereid zijn mee te denken. Tot slot maak je ook je eigen prioritering uit wat je ophaalt in de stad en waar je zelf verstand van hebt.
7. Wat heeft je raad ondernomen om meer grip op regionale samenwerkingsverbanden (met bijvoorbeeld andere gemeenten) en/of verbonden partijen en maatschappelijke organisaties te krijgen? Of is verbetering noodzakelijk?
De controle op de samenwerkingsverbanden blijft een uitdaging. In sommige gevallen hebben we de regie als raad meer naar ons toegetrokken. Een voorbeeld hiervan is het Servicepunt71 dat nu in dienst is getreden van de gemeente, maar ook zaken regelt voor omliggende gemeenten. Bij andere samenwerkingsverbanden, zoals HECHT, heeft de raad gevraagd of er ook raadsleden benoemd kunnen worden in een adviescommissie.
8. Elke gemeente geeft op zijn eigen manier invulling aan burgerparticipatie. Kun je het beste voorbeeld uit je gemeente geven?
Wat ik een mooi voorbeeld vind is hoe we als afdeling, fractie en wethouder opereren in de gemeente. Vanuit de afdeling is er een ombudsteam waar inwoners naartoe kunnen gaan met zaken waar zij tegenaan lopen en helpt het team waar het kan. Verder wordt er werk gemaakt van wijkteams om de betrokkenheid in de wijk te vergroten en wordt er werk gemaakt van een permanente manier om in contact te blijven met inwoners. Vanuit de fractie doen we veel werkbezoeken, hebben we de wijken in Leiden onderling verdeeld en zijn we individueel goed in contact met de inwoners van de stad. Door juist inwoners op te zoeken, zeker de mensen die moeilijker te bereiken zijn, in plaats van af te wachten wie naar je toekomt. Dit is een mooie manier invulling geven aan burgerparticipatie.
'Zorgen dat iedereen mee kan doen vraagt voortdurende inspanning'
9. Stelling: de voorzitter van de gemeenteraad is en moet de burgemeester blijven. Ben je het daarmee (on)eens en waarom?
Persoonlijk ben ik voorstander van een burgemeester als voorzitter van de raad. Een burgemeester is een stabiele factor zorgt voor continuïteit in een wisselende raad en doordat de voorzitter van de raad boven de partijen staat, is diegene juist in staat om de partijen te verbinden. Wanneer de burgemeester zelf aan het woord is in de raad, zit een raadslid voor. De commissies worden ook voorgezeten door raadsleden.
10. Hoe ervaar je de ondersteuning door de griffie en waarom trekt jouw gemeenteraad geen extra budget uit voor een ruimere ondersteuning door de griffie?
Ik vind het belangrijk dat dit goed is geregeld. We kunnen allereerst beginnen met kritisch naar onszelf te kijken als raadsleden: is wat wij vragen van de griffie redelijk? Is dit dan ook de plek waar ik een woord van dank mag uitspreken richting de griffie? Het zijn stuk voor stuk mensen die hard werken om ons zo goed als mogelijk te ondersteunen.
11. Wat doet jouw raad zodat vrouwen en mensen met een migratieachtergrond meer invloed op de besluitvorming krijgen?
Veel, maar nog niet genoeg. In Leiden kennen we daarbij het programma Leiden Inclusief. We streven naar een inclusieve stad, waarin iedereen meedoet. We staan voor gelijke kansen, ongeacht opleidingsniveau, achtergrond, leeftijd, geaardheid of beperking. In onze stad is er voor iedereen perspectief. Zorgen dat iedereen mee kan doen vraagt voortdurende inspanning. Leiden gaat daarom voor een structurele en samenhangende aanpak met een wethouder die dit onderwerp als onderdeel van de portefeuille heeft.
Tot slot, door zelf het goede voorbeeld te geven als raad: we hebben een gelijke verdeling tussen mannen en vrouwen en we hebben een divers en inclusief college. We zijn er nog niet, zo zijn 9 van de 10 fractievoorzitters man en zijn er weinig raadsleden met een migratieachtergrond. We zullen als raad nog een flinke slag moeten maken om de raad toegankelijk te maken, maar de ontwikkelingen de afgelopen jaren stemmen hoopvol voor de toekomst.
12. Wat is je belangrijkste speerpunt als raadslid in de komende raadsperiode?
In mijn ogen moet elke Leidenaar gelijke kansen krijgen, kansen om het beste uit zichzelf te halen. Dit begint bij kinderen, waarvoor goed onderwijs voor iedereen beschikbaar moet zijn, al helemaal voor zij die dat het hardst nodig hebben. Daarnaast geloof ik erin dat wij in deze stad moeten luisteren naar elkaar, en moeten omkijken naar een ander. Zo voorkomen we dat aspecten als armoede, schulden of laaggeletterdheid mensen op oneerlijke wijze op een achterstand zetten. Samen strijden we voor een eerlijke kans, voor iedereen.
13. Wat is de beste tip die je een nieuw raadslid zou geven?
Wees niet bang. Je gaat fouten maken, je gaat commentaar krijgen en de periode zal niet een lange stroom aan succes zijn, maar ga ervoor en blijf je idealen voor jouw gemeente verwezenlijken. Dus durf hulp te vragen en maak gebruik van de kennis van anderen, via wijkteams of persoonlijke gesprekken.
