Gemeenteraad gebaat bij gezagsvolle raadsvoorzitter

Het debat in de raad wordt steeds meer een persoonlijke strijd, in plaats van een ideeënstrijd. Raadsleden krijgen te maken met pesterijen. Ze worden niet serieus genomen, er wordt geroddeld of iemand wordt uitgescholden. Een goede, gezagsvolle voorzitter van de raad die de omgangsvormen handhaaft kan hier bij helpen.

Hanneke Willemstein, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, betoogde een duidelijkere rol van de raadsvoorzitter in het radioprogramma Spraakmakers. Willemstein sprake in dat programma met Marinka Mulder, oud-wethouder van Renkum, over de omgangsvormen in de raad. Mulder is gestopt als wethouder vanwege de omgangsvormen in de gemeenteraad. Beiden deelden hun zorgen over de sfeer in de gemeenteraad. ‘Je hebt een burgemeester nodig die echt gezag uitstraalt’, aldus de voorzitter.

Omgangsvormen verslechteren

De sfeer in de raad staat bij veel gemeenteraden onder druk. Raadsleden worden niet serieus genomen, er wordt geroddeld of op enkele momenten gescholden. Er wordt teveel op de man gespeeld waardoor de inhoud er vaker aan onderdoor gaat. Het debat wordt daarbij onnodig persoonlijk gemaakt waardoor er niet meer naar elkaar geluisterd wordt. Een goede handhaving van de orde van de vergadering kan hierbij helpen.

Rol burgemeester

De rol van de burgemeester is om de lokale democratie te bevorderen en te beschermen. Als voorzitter moet de burgemeester boven de partijen toezien op de orde van het debat en handhaven bij overtredingen. Echter kan het zo zijn dat de burgemeester hier soms vanaf ziet. Redenen hiervoor kunnen zijn dat hij bang is dat zijn inbreng als politiek wordt gezien. Waarbij er angst is om vóór coalitiebelangen op te komen. Een andere kanttekening kan zijn dat de burgemeester het laat schieten uit vrees dat het terugkomt bij een mogelijke herbenoeming. Het is daarom van belang dat de gemeenteraad de burgemeester beschouwd als de voorzitter van alle raadsleden, in plaats van als voorzitter van een deel van de raad.

Vergaderstatuten

Een mogelijkheid om de rol van de burgemeester als voorzitter van de raad te versterken, is het samen schrijven van vergaderstatuten. In veel raden worden er vergaderstatuten opgesteld. Het is een goed begin om het gesprek te openen maar het gaat vooral om wederzijds respect. ‘Je hebt als raad collectief een verantwoordelijkheid, en als raadslid persoonlijk een verantwoordelijkheid hierin’; stelt Willemstein. Daarbij legt ze de nadruk op een proactieve rol voor de burgemeester om dit te normeren en aan te jagen.

Meer informatie

Klik hier om het gesprek van de voorzitter bij Spraakmakers te luisteren

Wil je meer weten over statuten op stellen? Klik Hier