Gezocht: 9000 raadsleden

Lokale politieke partijen zijn al druk bezig met het samenstellen van hun kandidatenlijst voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2026. Echter, vele rapporten en cijfers schetsen geen wenselijk beeld: wie raadslid wil worden moet een dikke huid hebben en tegen een hoge werkdruk kunnen.

Voor opinieblad Maarten! sprak Jurgen Tiekstra met Hanneke Willemstein (voorzitter Nederlandse Vereniging voor Raadsleden) en Hans Vollaard (politicoloog) over de aantrekkelijkheid van het raadswerk.

Betere randvoorwaarden

Door de huidige situatie is het lastig voor politieke partijen om hun kandidatenlijsten te vullen. De werkdruk van raadsleden is onder andere toegenomen door de decentralisering van het sociaal domein. Daarmee lijkt ook de polariserende manier van politiek bedrijven in Den Haag te zijn overgewaaid naar lokaal niveau. ‘‘Hoe overtuig je mensen om iets naast hun werk te doen dat én heel veel tijd kost én weinig geld oplevert, terwijl je ook nog wordt uitgescholden als je niet uitkijkt. Dat is geen goed verkooppraatje, toch?’’, stelt Willemstein. Willemstein pleit voor betere randvoorwaarden voor het raadswerk, zoals een modernisering van de verlof- en vervangingsregeling, waardoor het raadslidmaatschap aantrekkelijker wordt voor mensen met een (bijna) fulltimebaan.

Vroeger was het beter

In tegenstelling, stelt Hans Vollaard, dat zorgen over de kwaliteit van de raad van alle tijden zijn. Bovendien kwam in recent onderzoek van Vollaard (Basismonitor Politiek Ambtsdragers) naar voren dat raadsleden hun werk met veel plezier en motivatie uitvoeren.

Vollaard snapt de opmerking van Willemstein over het moeilijker rond kunnen krijgen van kandidatenlijsten, maar stelt dat dit vroeger niet anders was. ‘‘Democratie gaat gepaard met allerlei problemen en zorgen. Dat hóórt nou juist. Het is strijd en het is gedoe en het is mobiliseren. Dat is hartstikke vermoeiend.’’

Aankomende raadsverkiezingen

De stelling die Vollaard inneemt, vindt Willemstein te simpel: ‘’Het is van belang dat een gemeenteraad een afspiegeling is van de samenleving. Dat bereik je niet door te hameren op de nadelen en negatieve kanten van het raadslidmaatschap.’’

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden zal zich de komende periode inzetten voor het versterken van de aantrekkelijkheid van het raadslidmaatschap. Zo vroeg (en vraagt) de vereniging aandacht voor het verminderen van de werkdruk door middel van het verhogen van vergoedingen voor raads- en commissieleden en modernisering van de verlofregeling. Ook onderschrijft de vereniging het belang van diversiteit en inclusiviteit binnen gemeenteraden.

Meer informatie

Klik op de volgende links en bekijk de themapagina’s Vergoedingen, Verkiezingen, en Diversiteit en Inclusiviteit.

Op de online leeromgeving vind je in leerlijn 1 tips voor een vliegende start als nieuw raadslid.

Het artikel in Maarten! is hier te lezen.