Kamer volgt met openbare hoorzitting voorbeeld raad

Voor het eerst krijgt de Tweede Kamer de mogelijkheid om kandidaat-bewindspersonen te ondervragen middels een hoorzitting. Voor politiek Den Haag een nieuw fenomeen, in de gemeenteraad niet onbekend.

De Tweede Kamer voert donderdag 20, vrijdag 21, maandag 24 en woensdag 26 juni hoorzittingen met kandidaat-bewindslieden. Als voorbeeld voor dit soort gesprekken worden het Europees Parlement (dat gesprekken voert met kandidaat-Commissarissen) en het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden genoemd.

Lokaal voorbeeld

De Nederlandse gemeenteraden zijn al langer bekend met dit fenomeen. Zo zijn er in de raden van Den Haag, Eindhoven en Velsen ter afsluiting van het meest recente formatieproces hoorzittingen of openbare gesprekken gehouden met wethouder-kandidaten.

Met het bevragen van een aspirant-wethouder krijgt de raad vóór de formele benoeming meer inzicht in de kennis en ervaring van kandidaten en daarmee ook of iemand geschikt is.

Rotterdam

Ook in de gemeenteraad van Rotterdam vinden sinds 2023 hoorzittingen plaats met kandidaat-wethouders. De hoorzitting met toenmalig kandidaat-wethouder Natasha Mohamed-Hoesein bood raadsleden om controlerende taken ten opzichte van het college te vergroten.

Tijdens de hoorzitting werd bovendien duidelijk dat er vanuit vrijwel de gehele raad steun voor het wethouderschap bestond.

Een hoorzitting is geen potje vrij worstelen; in Rotterdam zijn er strikte procedureafspraken gemaakt wat er in het gesprek met de kandidaat-bestuurder besproken kan worden.

Controle, transparantie en draagvlak

Er is geen wettelijke belemmering voor het houden van een hoorzitting door de raad met een kandidaat-wethouder. In het stappenplan voor collegevorming heeft de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden het houden van een hoorzitting aanbevolen.

Het houden van een hoorzitting vergroot de controlerende rol van de gemeenteraad, als hoogste orgaan in de gemeente, ten opzichte van het college.

Bovendien draagt het openbare karakter van de hoorzitting bij aan de transparantie van het proces om tot een nieuwe wethouder te komen, waardoor inwoners beter op de hoogte zijn. Een geslaagde hoorzitting kan ook het draagvlak voor de nieuwe wethouder onder raadsleden vergroten.

Meer informatie

In de gemeenteraad van Den Haag is het houden van hoorzittingen al in 2020 ingevoerd. Steeds meer raden omarmen het instrument. 

Meer weten over de hoorzittingen van de Tweede Kamer? Klik hier.