Rekenkamer

De rekenkamers bepalen zelf welk onderwerp zij willen laten onderzoeken. De Rekenkamer opereert namelijk onafhankelijk.

De raad kan middels een ‘verzoekonderzoek’ de rekenkamer vragen om een onderzoek te doen. Om te komen tot onderzoek dat relevant is voor het werk van de raad, is het van belang dat er een goede verstandsverhouding bestaat tussen raad en rekenkamer.

De lokale rekenkamer voert verschillende soorten onderzoek uit om de raad te ondersteunen bij zijn controlerende rol. Vaak gaat het om doelmatigheidsonderzoek (is het beleid efficiënt uitgevoerd?), doeltreffendheidsonderzoek (zijn de gestelde doelen bereikt?) en rechtmatigheidsonderzoek (is het handelen in overeenstemming met wet- en regelgeving?).

Daarnaast kan de rekenkamer themaonderzoeken doen naar specifieke beleidsterreinen of incidenten, en soms vervolgonderzoeken om te kijken of eerdere aanbevelingen zijn opgevolgd. Deze onderzoeken leveren onafhankelijke, feitelijke informatie waarop de raad besluiten kan baseren.

De Rekenkamer opereert onafhankelijk. Dat betekent dat de raad niet kan besluiten wat de rekenkamer onderzoekt.

Sinds de Wet versterking decentrale rekenkamers (in werking sinds 1 januari 2023, overgang tot 2024) is de rekenkamer verplicht onafhankelijk én zonder raadsleden te functioneren.

De lokale rekenkamer is een onafhankelijk orgaan dat door de gemeenteraad wordt ingesteld om de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het gemeentelijk beleid en bestuur te onderzoeken. De raad bepaalt de omvang, stelt de kaders vast via een verordening en zorgt voor voldoende middelen en faciliteiten om het werk van de rekenkamer mogelijk te maken.

Hoewel raadsleden geen deel mogen uitmaken van de rekenkamer, kunnen zij wel de samenwerking versterken door bijvoorbeeld een klankbordgroep of presidium in te richten. Zo blijft er een duidelijke verbinding en kunnen onderzoeksprogramma’s, opzet en aanbevelingen beter aansluiten bij de behoeften van de raad, wat de effectiviteit van zowel de rekenkamer als het raadswerk vergroot.

Een goede relatie tussen de gemeenteraad en de lokale rekenkamer is essentieel voor sterke democratische controle.

De Rekenkamer levert onafhankelijke analyses en aanbevelingen die de raad helpen om beter onderbouwde besluiten te nemen en het college effectief te controleren. Wanneer er een open en constructieve werkrelatie bestaat, kan de raad tijdig meedenken over relevante onderzoeksonderwerpen, zonder de onafhankelijkheid van de rekenkamer te schaden. Dit vergroot de kans dat onderzoeken aansluiten bij actuele vraagstukken in de gemeente en dat de uitkomsten daadwerkelijk worden gebruikt in het raadswerk.

Daarnaast zorgt een goede relatie voor wederzijds begrip en vertrouwen, waardoor de aanbevelingen van de rekenkamer eerder serieus worden genomen en opgevolgd. Als de raad actief betrokken is bij de opvolging van rekenkamerrapporten, wordt de kans groter dat verbeteringen in beleid en uitvoering ook daadwerkelijk worden doorgevoerd. Zo versterkt de rekenkamer niet alleen de controlerende rol van de raad, maar draagt zij ook bij aan transparantie en het vergroten van het vertrouwen van inwoners in het gemeentebestuur.