Oproep Minister: “Vergader alleen in beslotenheid als het niet anders kan”

In antwoord op Kamervragen heeft Minister David van Weel (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) alle gemeenten opgeroepen om terughoudend om te gaan met de mogelijkheid om in beslotenheid te vergaderen, en telkens kritisch te bezien of een vergadering echt niet in de openbaarheid kan plaatsvinden.

“Indien toch goede redenen bestaan om in een bepaald geval in beslotenheid te vergaderen, dan dient de procedure te worden gevolgd die hiervoor in de Gemeentewet is opgenomen.” schrijft Van Weel in de schriftelijke beantwoording.

Artikel De Stentor

Aanleiding voor de Kamervragen van Joost Sneller (D66) was een artikel in De Stentor in juni van dit jaar. Het artikel met de kop ‘‘Zwolle weigert te stoppen met geheim overleg, net als tientallen andere gemeenten: ‘Minister moet ingrijpen’ meldde dat er nog steeds in 35 gemeenten besloten raadsbijeenkomsten worden belegd die eigenlijk in de openbaarheid zouden moeten plaatsvinden.

Vragen in 2023

Ook in 2023 was een artikel in De Stentor een reden voor Sneller (en Groenlinks-kamerlid Bromet) vragen te stellen aan de toenmalig minister van BZK Hugo de Jonge. Naast beantwoording van de vragen leidde dit destijds ook tot een publicatie van een circulaire over het commissiestelsel in de Gemeentewet. Hierin poogde het Ministerie van BZK duidelijkheid te verschaffen over wanneer wel en niet sprake is van een (vergadering van) een raadscommissie en welke normen inzake openbaarheid en besloten vergaderingen gelden voor raadscommissies. In de beantwoording die nu is gekomen, wordt inhoudelijk aangesloten bij het standpunt van de minister destijds.

Gronden besloten vergadering

In artikelen 23 en 24 van de Gemeentewet staat de openbaarheid van Raadsvergaderingen genoemd en wordt ingegaan op de mogelijkheid van het vergaderen in beslotenheid. Als hiervoor juridische of financiële redenen zijn, kan er in beslotenheid worden vergaderd.

Raadsvergadering of niet?

De Gemeentewet bepaalt niet wanneer sprake is van een raadsvergadering, maar bevat wel enkele procedurele normen ten aanzien van raadsvergaderingen. Hiervoor zijn vereist:

• oproeping van de vergadering
• openbaarmaking agenda en geagendeerde stukken
• vergadering in beginsel openbaar
• openbaarmaking besluitenlijst achteraf

Er is tenslotte sprake van een bijeenkomst van de raad of een raadscommissie als in de vergadering (de voorbereiding van) besluitvorming plaatsvindt.

Bevoegdheid raad

Het is de bevoegdheid van de raad of de raadscommissie om te besluiten tot een besloten vergadering. “De Gemeentewet regelt niet de gevallen waarin besloten vergaderd mag worden. Die afweging komt toe aan de raad en raadscommissies. Het is primair aan de gemeenteraad (in casu: van Tubbergen) om te beoordelen in hoeverre de afwegingen, mede op basis van het protocol, om in voorkomende gevallen in beslotenheid te vergaderen in overeenstemming zijn met de letter en de bedoeling van de Gemeentewet.” valt te lezen in de schriftelijke beantwoording.

Beslismodel gemeenten

De minister oordeelt tenslotte nog dat het voorleggen van de vraag of de Gemeentewet momenteel voldoende duidelijkheid geeft over welke bijeenkomsten en vergaderingen openbaar dan wel besloten mogen, niet opportuun is: “Hiertoe zie ik geen aanleiding, gelet op het in de beantwoording beschreven wettelijk kader.” Tenslotte adviseert de minister een beslismodel op te stellen met daarin de te doorlopen procedure bij de afweging een overleg openbaar dan wel besloten plaats te laten vinden. “Het handhaven van het uitgangspunt van openbaar tenzij en de juiste toepassing van het wettelijk kader hieromtrent is overigens een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het gemeentebestuur. Zowel de gemeenteraad en de raadscommissies als het college hebben hierbij een rol.” besluit de minister.

Meer informatie 

Lees hier de beslisnota behorend bij het antwoord op de Kamervragen.