Raadsleden zijn ontevreden over huidige verlof- en vervangingsregeling

Een groot deel van de raadsleden is ontevreden over de huidige verlof- en vervangingsregeling (58 procent). Deze voorziet momenteel niet in de behoefte; raadsleden zien graag dat de termijnen versoepeld worden (72 procent), de mogelijke verlofvormen uitgebreid worden (71 procent) en dat de vervangingsregeling versimpeld wordt (37 procent).  

Dit blijkt uit een raadsenquête van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden waar 814 raadsleden aan hebben meegewerkt. Het onderzoek is uitgevoerd naar aanleiding van het kabinetsstandpunt van maart 2024. Toenmalig minister Hugo de Jonge stelde destijds voor om een versoepeling van de termijnen in te voeren, maar het aantal mogelijke verlofvormen voor raadsleden niet aan te passen.

Uitbreiding verlofvormen

Zeven op de tien raadsleden is voorstander van een uitbreiding van de verlofvormen. Voor burgemeesters en wethouders worden de verlofvormen uitgebreid met onder andere geboorteverlof, mantelzorgverlof en adoptieverlof. Het Adviescollege Rechtspositie Politieke Ambtsdragers pleit voor een vergelijkbare versoepeling voor raadsleden. In de enquête gaf een raadslid aan dat bij een pittige mantelzorgtaak voor zijn/haar moeder, er geen mogelijkheid was tot vervanging. Dit heeft ertoe geleid dat het raadslid nu zelf overspannen is en dus alsnog ziekteverlof moet gaan opnemen.

Versoepeling van termijnen

Een groot deel van de raadsleden is voorstander van het voorstel van de (vorige) minister om de verloftermijnen te wijzigen (72 procent). De wijziging houdt in dat de verlofperiode van drie keer zestien weken, aangepast wordt naar één keer zestien weken, waarna er gekozen kan worden voor een verlenging van ten minste vier weken. Voor veel raadsleden zou dit een verbetering zijn ten opzichte van de huidige situatie. Zo gaf één van de respondenten aan dat ze na bevalling genoodzaakt was om zestien weken extra verlof op te nemen, waar enkele weken afdoende was geweest.  

Lege raadszetels

Veertien procent van de geënquêteerde raadsleden is een periode afwezig geweest vanwege een situatie waarbij er geen recht was op verlof. Dit was bijvoorbeeld omdat voor herstel na een medische ingreep niet de volledige zestien weken verlof nodig was. Een ander raadslid is een maand afwezig geweest omdat hij vader werd. Nog een ander raadslid vond de drempel om verlof te vragen voor haar zwangerschap te hoog, omdat de termijn van 16 weken niet noodzakelijk werd geacht. Dit heeft dus als gevolg dat de zetels voor deze periodes leeg blijven.

Meer informatie

Voor de resultaten van de enquête onder raadsleden, klik hier.

Op 12 februari 2025 vergadert de Tweede Kamercommissie Binnenlandse Zaken over het kabinetsstandpunt, klik hier voor meer informatie.  

Voor het advies van het Adviescollege Rechtspositie Politieke Ambtsdragers over de verlof- en vervangingsregeling, klik hier.