Er zijn genoeg vrouwen te vinden die kunnen en willen besturen. Je moet ze alleen wel benaderen;
Hanneke Willemstein, Alphen-Chaam
Hanneke Willemstein
Gemeente Alphen-Chaam
Naam: Hanneke Willemstein
Raadslid in de gemeente: Alphen-Chaam
Raadslid sinds: 2014
Partij: GBSV (GemeenteBelangen Samenwerkingsverband) Chaam
Hoofdberoep: Freelance journalist/redacteur
Twitter: @HWillemstein
Waarom bent u raadslid geworden?
Ik ben van huis uit maatschappelijk betrokken en heb zodoende mijn leven lang al politieke belangstelling. Verder vind ik dat eenieder verantwoordelijk is voor de wereld waarin we leven, hoe klein je dorp of wijk ook is. Alleen zeuren over zaken die niet goed gaan of commentaar leveren vanaf de zijlijn, is naar mijn mening te makkelijk; dan moet je er ook wat aan doen, vind ik. In 2014 kwam ik in de gemeenteraad in een driekoppige fractie. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen is onze inzet voor het dorp beloond en behaalden we vier zetels, en mochten we een wethouder leveren.
De gemeenteraad is het hoogste politieke orgaan. Beleeft u dat ook zo?
Vaak wel, maar niet altijd. Soms is het lastig om grip te houden op de verschillende bevoegdheden. Dit geldt bijvoorbeeld voor de regionale samenwerkingsverbanden, die vaak op grote afstand staan van de gemeenteraad. Maar ook binnen de gemeente zou de gemeenteraad er goed aan doen om zaken niet aan het college over te dragen, doe je dat wel dan loopt de raad het risico om overzicht en zeggingskracht te verliezen.
Op welk onderwerp of thema gaat u deze raadsperiode het verschil maken?
Op het gebied van burgerbetrokkenheid en -participatie; meer invloed, zeggenschap en verantwoordelijkheid voor inwoners bij de inrichting van hun leefomgeving. Dit voornemen hebben we overigens met de gehele raad uitgesproken. Waar ik me persoonlijk sterk voor wil maken zijn o.a. de nieuwbouwlocatie voor het onderwijs in het dorp en het (al dan niet) realiseren van een rondweg rond Chaam. Beide keuzes hebben grote consequenties voor de toekomst van het dorp. Ik hoop verschil te maken door over deze onderwerpen het gesprek aan te gaan, inwoners actief op te zoeken en te luisteren naar hun ideeën.
Er zijn genoeg vrouwen te vinden die kunnen en willen besturen. Je moet ze alleen wel benaderen;
Gemeenteraden reserveren minder dan 1 procent van het gemeentelijk budget voor opleiding, onderzoek (Rekenkamer, accountant) en ondersteuning (griffie) door en voor de raad. Is er door uw raad voor opleiding, onderzoek en ondersteuning voldoende gereserveerd?
Met de gemeente Baarle-Nassau hebben we een gezamenlijke rekenkamercommissie. Die commissie doet elke twee jaar een groot onderzoek, in het tussenliggende jaar vindt een effectmeting plaats. Voor zover ik kan inschatten is dat op dit moment voldoende. Verder; opleidingsbudget voor raadsleden is wel geregeld, maar het is binnen onze raad niet erg gangbaar om deel te nemen aan betaalde cursussen o.i.d. Zelf doe ik dat weleens; en nee, vind ik geen geldverspilling. Het is een investering in mezelf als raadslid en het draagt bij aan de professionaliteit van de raad.
Hoe belangrijk is de griffier voor u als raadslid?
Heel belangrijk. Zonder goede ondersteuning begin je niks. De griffier is je houvast, je eerste aanspreekpunt, vraagbaak en onafhankelijk raadgever. Zeker voor een fractievoorzitter is de griffier een onmisbare schakel.
Waar ziet u eventuele mogelijkheden tot verbetering van de ondersteuning van raadsleden door de griffie(r)?
Na een zorgvuldig sollicitatietraject hebben we sinds kort een nieuwe griffier, we lijken een hele goede keuze gemaakt te hebben. Dat is ontzettend fijn. Invulling en mogelijke uitbreiding van de griffieondersteuning is nu nog niet aan de orde, bovendien beslist de griffier mede zelf daarover.
Wat is volgens u nodig om de gemeenteraad krachtiger en relevanter te maken?
Allereerst is vertrouwen tussen college en raad essentieel, dat blijft de basis voor een goede samenwerking. Verder vind ik dat de raad zelf haar kaderstellende rol serieuzer moet nemen, en daar mag je ook initiatief in nemen. Nu wacht men nog te vaak op voorstellen van het college. Als volksvertegenwoordiger moet het voor de burger relevant zijn wat je als raadslid doet, daaraan ontleen je je legitimiteit. Wanneer je burgers intensiever betrekt, creëer je vaak makkelijker draagvlak, en daarmee sta je vervolgens weer sterker als raad.
Bent u tevreden over de controle en invloed van de raad op de regionale samenwerkingsverbanden van uw gemeente. Zo ja, waarom; Zo nee, waarom niet?
Het gaat met kleine stapjes, maar ik heb het idee dat we langzaam de goede kant op gaan. Het moet ook echt beter, want de raad staat nog te vaak buiten spel of heeft het gevoel niet mee te doen. Dat motiveert niet erg om een vinger aan de pols te houden.
Elke gemeente geeft op haar eigen manier invulling aan burgerparticipatie. Kunt u het beste voorbeeld uit uw gemeente geven?
Het meest recente voorbeeld is de invoering van het nieuwe afvalinzamelingssysteem. Nadat de vorige wethouder met een dichtgetimmerd voorstel over afvalinzameling door de raad werd teruggestuurd naar de tekentafel, is er een werkgroep in het leven geroepen om samen met inwoners een alternatief te bedenken. Dit is een lang en intensief proces geweest waarbij ook de raad nauw betrokken werd. Er is nu een nieuw inzamelbeleid mét maatschappelijk draagvlak. De inwonerscommissie die aan dit project heeft deelgenomen, blijft bestaan voor toekomstige projecten.
Welk kenmerk van de huidige lokale democratie vindt u belangrijker? Participatie van inwoners of representatie door vertegenwoordigers?
Op het terrein van lokale democratie, zonder twijfel participatie van inwoners; representatie lijkt zijn langste tijd gehad te hebben. Beleid bepalen doe je samen met burgers. Je kunt inwoners tegenwoordig op allerlei manieren informeren en bevragen; door technische ontwikkelingen wordt dit alleen maar makkelijker in de toekomst. Bovendien is door de (sociale) media nagenoeg elke burger op de hoogte van wat er speelt in zijn buurt of dorp. Belangrijk is wel dat je bij het delen van ideeën en standpunten met verschillende groepen in gesprek bent en niet alleen met de ‘usual suspects’.
Mathilde Haan was 100 jaar geleden de eerste vrouw in de gemeenteraad. Hoe is in uw gemeente het aandeel vrouwelijke raadsleden?
In Alphen-Chaam zijn van de vijftien raadsleden er vier vrouw, waaronder ikzelf. Dat is echt te weinig. Maar wat ik binnen onze gemeente kwalijker vind, is dat we een volledig mannelijk college hebben. Dat is niet van deze tijd en het is niet nodig. Er zijn genoeg vrouwen te vinden die kunnen en willen besturen. Je moet ze alleen wel benaderen; vrouwen melden zich vaak niet vanzelf. Diversiteit is een plicht naar mijn mening; van uitspraken dat het om de persoon moet gaan en niet om het geslacht (of afkomst, of achtergrond), gaan mijn haren rechtovereind staan. Het impliceert namelijk dat er geen gelijkwaardige vrouwen te vinden zouden zijn en met die houding diskwalificeer je veel potentieel.
Stelling: Een debat in de gemeenteraad dient uitsluitend om uw politieke overtuiging en die van uw achterban te ventileren. Bent u het hiermee eens?
Ik houd van een goede discussie, maar naar mijn idee heeft het debat zoals we dat kennen zijn langste tijd gehad. We zijn toe aan een echte dialoog. Dat houdt in dat je bereid bent om ook naar de ander te luisteren en zijn/haar mening te respecteren. Het gaat in een democratie niet om het overtuigen van anderen totdat je een meerderheid hebt, het gaat om luisteren naar alle partijen zodat je op zoek kunt gaan naar een gemene deler.
De keuze voor een directe verkiezing van de burgemeester door de raad of de inwoners is een stap dichterbij gekomen. Wie dient volgens u het hoogste bestuursorgaan in de gemeente te zijn: de gemeenteraad of de burgemeester?
Vooralsnog is de gemeenteraad het hoogste bestuursorgaan en dat blijft voorlopig zo. Een directe burgemeestersverkiezing hoeft daar niet direct verandering in te brengen. Wanneer in de toekomst burgers mogelijk meer zeggenschap krijgen en er daardoor meer macht bij de samenleving komt te liggen, brengt dat ongetwijfeld andere inzichten over het hoogste orgaan met zich mee.
Stelling: Agressie, intimidatie of geweld tegen één raadslid is een aanval op de gemeenteraad. Bent u het hiermee eens?
Daar ben ik het mee eens; het tast de hele raad aan. Andersom heeft ook elk raadslid de verantwoordelijkheid om integer te handelen en is daarmee verantwoordelijk voor de integriteit van de hele gemeenteraad.
Kunt u een voorbeeld geven van een succes van uw gemeenteraad waar u trots op bent?
Het grootste succes wat mij betreft is het raadsbreed gedragen akkoord dat we na de verkiezingen met de partijen gesloten hebben. Deze vijftien raadsleden zijn in staat gebleken een wij-tegen-zij-cultuur om te buigen in een samen-sterker-ambitie, die ommezwaai is een verdienste van alle raadsleden samen. Ik vind dat heel bijzonder, daar ben ik echt trots op.
Wat is uw belangrijkste advies voor nieuwe raadsleden?
Neem jezelf serieus als raadslid: wees bereid om tijd en energie te steken in je raadwerk. Verder; laat je goed informeren, lees je in, blijf op de hoogte en verdeel de dossiers met je fractiegenoten. Maar verlies vooral de inwoners – voor wie je het allemaal doet – niet uit het oog. En heb er plezier in, anders is het niet te doen.
