Burgerparticipatie: eigenaarschap houdt inwoners betrokken
Geef duidelijk aan per participatietraject waar inwoners invloed op hebben, wat de verwachtingen zijn en wat het einddoel is. Eigenaarschap houdt inwoners betrokken en geeft hen de mogelijkheid om in het participatieproces een volwaardige rol in te nemen als deskundige.
Dit waren de belangrijkste adviezen van Ferenc van Damme tijdens de bijeenkomst Raad & Burgerparticipatie in Zeist. Op zaterdag 2 december kwamen raadsleden bij elkaar in het gemeentehuis van Zeist voor de bijeenkomst Raad & Burgerparticipatie. Deelnemers aan deze bijeenkomst deelden hun ervaringen en werden bijgepraat door deskundigen.
Draagvlak
De dialoog met inwoners moet je goed organiseren. Guido Enthoven - directeur van het Instituut Maatschappelijke Innovatie – trapte de bijeenkomst af met een voorbeeld uit Groningen over hoe constructief burgerparticipatie kan zijn. Zo heeft de Coöperatieve Wijkraad Groningen met zesraadsleden en elf gelote bewoners, en een digitaal panel van vierhonderd wijkbewoners als achterban, het mandaat om beslissingen te nemen voor hun wijk. Participeren kan het draagvlak voor nieuw beleid groter maken. Om de dialoog met inwoners goed te organiseren, is het belangrijk als raad van te voren aan te geven wat het doel van participeren is, wat de beïnvloedingsruimte voor inwoners is en hoe de inbreng verzameld wordt. Wees als raad transparant over wat je met de uitkomsten van de dialoog met burgers gaat doen, aldus het advies van Enthoven.
Jongeren betrekken
Creatieve spelvormen kunnen er toe bijdragen om met inwoners participatie concreet en aantrekkelijk te maken. Emiel Rijshouwer van Design &Publics liet deelnemers kennismaken met het project Recht op Reyeroord. In dat project wordt gewerkt met jongeren die meer ruimte krijgen bij beleidsvorming in hun wijk. Een mooi voorbeeld van goed werkende burgerparticipatie. Design thinking en andere creatieve werkvormen zijn ontwikkeld om jongeren te betrekken bij onderzoek, innovatie en transitieopgaven, en om innovatieve ideeën en toekomstscenario’s te communiceren, te bespreken en te testen. Sociale contracten maken het mogelijk om het enthousiasme van het eerste uur te versterken en toekomstbestendig te maken. Ook hier is het van belang onderlinge verhoudingen en rollen transparant te communiceren, zodat het einddoel gezamenlijk te bereiken is, zo betoogde Rijshouwer
Inspireren
Inspirerend waren de adviezen aan raadsleden hoe om te gaan met alle nieuwe ontwikkelingen. Strategisch adviseur Ferenc van Damme wees op het punt dat veel inwoners moeite hebben om bij te blijven. Robots, algoritmes en kunstmatige intelligentie nemen ons denken en werken voor een deel over. Ook spelen platforms zoals TikTok en X (voormalig Twitter) een grote rol in het publieke debat. Raadsleden kunnen in die snel veranderende wereld helpen om mensenzeggenschap te geven, maatwerk te bieden en hen in staat te stellen meer eigen regie te voeren. “Dat vraagt wel bepaalde vaardigheden, die nog niet altijd voor zich spreken”, aldus Van Damme. Actief, bescheiden, nieuwsgierig en positief, als gelijkwaardige meedoen, vragend luisteren, vooroordelen vermijden, en meer hart dan hoofd, zijn eenvoudige woorden maar oh, zo belangrijk wanneer raadsleden ruimte willen geven voor inwoners in een participatieproces, aldus Van Damme.
Meer informatie
Raadsleden die meer willen weten over burgerparticipatie kunnen terecht op de leeromgeving voor raadsleden.